Özet:
Bu çalışma, dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler
öğrenmeye yönelik motivasyonlarını ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme
aracı geliştirerek bu alanda çalışan öğretmenlere ve araştırmacılara
katkı sağlamak amacıyla yapılmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde,
öncelikle literatür taraması yapılmış ve motivasyona yönelik öğrenci ve
öğretmen görüşleri alınmıştır. Literatür taramasından, öğretmen ve
öğrencilerden elde edilen veriler bir araya getirilerek 104 maddelik bir
madde havuzu oluşturulmuştur. Bu, madde havuzundaki ifadelerden
benzer ve amaçla ilişkisiz olanlar elendikten sonra 73 maddelik 5’li
Likert-tipi katılma derecesine göre taslak ölçek hazırlanmıştır.
Hazırlanan ölçeğin içerik geçerliliği için uzman görüşleri alınmıştır.
Uzmanların görüşleri doğrultusunda yapılan değişikliklerden sonra
taslak ölçek 49 kişilik dördüncü ve beşinci sınıf öğrencisine
uygulanmıştır. Bu uygulama sonunda 63 maddelik bir aday ölçek
geliştirilmiştir. Geliştirilen bu ölçek 394 kişilik dördüncü ve beşinci sınıf
öğrencisine uygulanmıştır. Uygulama sonunda elde edilen veriler
üzerinde madde ayırıcılık indekslerini tespit etmek için independent t testi ve yapı geçerliliğini test ederek aynı niteliği ölçen değişkenleri bir
araya getirmek amacıyla da faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin
güvenirliğini kestirmek için ise Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı
hesaplanmıştır. Sonuç olarak; t-testinde iki yönlü anlamlılığına
bakılarak p>,05 üstünde değer alan toplam 3 madde ölçekten
çıkarılmıştır. Ayrıca ölçeğin toplanabilirlik özelliğinin bozulmaması için
toplam 27 madde korelasyon katsayılarının ,25 değerinden küçük
olması nedeniyle ölçekten çıkartılmıştır. Faktör analizi sonuçları
ölçeğin, toplam varyansın %44,027’sini açıklayan beş faktöre ve 29
maddeye sahip olduğunu göstermiştir. Ölçeğin tamamının iç tutarlılık
güvenirliği ise (Cronbach Alpha) 0,83 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar, ölçeğin yeterli derece geçerli ve güvenilir olduğunu
göstermektedir.