Özet:
Ahmedî'nin İskendernâme isimli eseri Makedonyalı Büyük İskender'in efsanevî hayatı
ile ilgili bilgiler içeren ansiklopedik bir eserdir. Türk edebiyatı sahasında
İskendernâme türündeki ilk anlatılardan olması ve kendisinden sonraki anlatılara
kaynaklık etmesi hasebiyle de önem arz etmektedir. Toplamda 17 hikâyeden meydana
gelen İskendernâme'nin neredeyse tamamında savaşla ilgili unsurlar bulunmasına
rağmen içerisinde yer alan savaş tasvirleri daha önce herhangi bir değerlendirmeye
tabi tutulmamıştır.
İskendernâme'deki savaş tasvirlerinin ele alındığı bu çalışmada, genel olarak
savaş/harp edebiyatı hakkında bilgiler verildikten sonra; savaş sebepleri, bir
savaşçıda bulunması gereken özellikler, savaş öncesi hazırlıklarla ilgili tasvirler, savaş
alanı tasvirleri ve savaş sonrası tasvirler üzerinde durulmuştur. Eserde savaş
meydanı, savaşılan halklar, savaş teçhizatı ve ganimetler gibi çeşitli konularda bilgiler
bulunduğundan dolayı eser, bir savaş/harp edebiyatı ürünü olarak
değerlendirilmiştir.
Savaş sebepleri ve savaş tasvirleri İskendernâme'den seçilen çeşitli beyitler vasıtasıyla
açıklanmıştır. Tabii ki eserdeki savaş sebepleri bu yazıdakilerle sınırlı değildir. Bu
çalışmada eserde sıklıkla yer alan savaş sebeplerine ve tasvirlerine yer verilmiştir. Yine
aynı biçimde bir savaşçıda bulunması gereken özellikler de beyitlerde yer alan
bilgilerden elde edilmiştir. Savaş tasvirlerinin ele alındığı kısımda ise şairin kelime
seçimleri ve tasvirleri incelenmiş, ilgili beyitler açıklanmıştır.
İskendernâme'de yer alan hikâyelerin hemen hemen hepsinde savaş tasvirlerine yer
verildiği için mümkün olduğunca her bir hikâyeden örnek beyitler incelenmeye
çalışılmıştır. Ancak, şairin savaş öncesi tasvirlerinde, savaş alanı tasvirlerinde ve
savaş sonrasındaki tasvirlerinde görülen farklı anlatım biçimleri konuyu ayrı başlıklar
altında ele almamızı gerekli kılmıştır. Bu çalışma ile savaş/harp edebiyatı sahasında
yapılan çalışmalara bir nebze olsun katkı sağlamak amaçlanmıştır.
