Özet:
Yetişkin bireyler, dünya sağlık örgütü tarafından tanımlandığı üzere
18-64 yaş arasındaki kişileri kapsamaktadır. Bireyin gelişimi, kişilerin
öğrenme sürecini de etkilediğinden dolayı yetişkin bireylerin de
öğrenme ortamları, diğer kademelerdeki öğrenme ortamlarına
göre farklılık göstermektedir. Bu ortamlarda yetişkin bireyler kendi
öğrenmelerinden sorumlu tutulmalıdır. Kişinin; kendi ihtiyaçlarının,
öğrenme sürecinin ve sahip olduğu bilgi seviyesinin bilincinde olduğu
göz önünde bulundurulmalıdır. Başka bir deyişle kendi öğrenmesini
yönetebileceği ortamlar yetişkinlere sunulmalıdır. Bu ortamlarda
öğretmenler daha çok motive edici, destekleyici ve rehber rolünde
olmalıdır. Yetişkin öğrenme ortamları her zaman birey olarak
öğretmeni içermeyebilir. Bu rolü bilgi iletişim teknolojilerinin gelişmesi
ile uygulamalar, web sayfaları, bloglar veya sosyal paylaşım siteleri
alabilmektedir. Yetişkinler bu ortamlarda varlıklarını sürdürürken
internet teknolojisinin yanı sıra fiziki teknoloji olan mobil sistemleri
de kullanmaktadırlar. Yetişkinler için teknoloji tabanlı öğrenme
ortamlarının geliştirilmesi çeşitli eğitsel fırsatlar sağlar. Ayrıca çeşitli
kurumlarca yapılan bilişim teknolojileri kullanım istatistiklerine
bakıldığında bu fırsatların yanısıra erişilebilirlik ve kullanım oranları açısından mobil sistemlerin yetişkin eğitiminde büyük avantaj
sağlayabileceği söylenebilir. Örneğin, Türkiye İstatistik Kurumu’nun
hane halkı internet kullanımı ve cep telefonu kullanımı 2021 verileri
incelendiğinde Türkiye’de internet kullanımı tüm nüfusun %82,6’sını
oluşturmaktadır. Ayrıca yetişkin bireylerin %98’inin mobil telefona
sahip olduğu istatistiklerine de ulaşılmaktadır. Tüm bu durumlardan
hareketle bu çalışmanın amacı, yetişkin öğrenenler için öğrenme
kuramlarını temel alan, mobil tasarım ve çoklu ortam tasarım
ilkelerine uygun bir sistem geliştirilmesidir. Bu doğrultuda mobil
sistemin geliştirilmesi için gerekli olan adımlardan olan; analiz,
tasarım ve geliştirme aşamaları yürütülmüştür. Analiz ve tasarım
aşamaları bu süreç içerisinde döngüsel olarak yürütülmüştür. Analiz
aşamasında kuramsal temeller, çoklu ortam tasarımı ilkeleri ve mobil
tasarım ilkeleri başlıkları kapsamında uygulamanın bileşenlerinin ve
özelliklerinin belirlenmesi işlemleri gerçekleştirilmiştir. Bu üç başlığa
yönelik üç ayrı uzman görüşü formu tasarlanmış, ilgili başlığa uygun
olacağı düşünülen bileşen, bileşene yönelik açıklama ve taslak sistem
tasarımı için uzman görüşlerine sunulmuştur. Hayat boyu öğrenme ve
bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi alanında çalışmaları olan
10 uzmanın, uzman görüşü formlarını kullanarak görüş bildirmeleri
ve bileşenlerin (beğen butonu, profil ayarları, paylaşım seçeneği vb.)
uygunluk seviyelerine yönelik puanlama yapmaları talep edilmiştir.
Kuramsal temellere ve tasarım ilkelerine uygunluğun yanı sıra
bileşenlerde eksikliklerin kalmaması adına en çok kullanılan 3
uygulama bileşenleri ile sistemde yer alan bileşenlere yönelik olarak
bir uzman formu daha tasarlanmıştır. Bu form aracılığı ile 10 uzmanın
görüşüne tekrar başvurulmuştur. Bu uzman formlarından elde edilen
geribildirimler doğrultusunda mobil sistemin taslak tasarıma son
hali verilmiş ve geliştirme aşamasına geçilmiştir. Mobil sistemin
iOS ve Android sürümlerinin oluşturulması için Ionic Framework,
oluşturulan sistemin sunucu ile haberleşmesini sağlamak ve sunucu
üzerindeki işlemleri gerçekleştirmek için ise PHP programlama dili
kullanılmıştır. Sistemdeki verilerin depolanması amacıyla MySQL
veritabanı kullanılmıştır. Bu sistem öğrenme ortamı sunacağından
çoklu ortam nesneleri de sisteme entegre edilmiştir. Geliştirme
işlemi tamamlanan mobil sistem; Android cihazlarda ve İOS tabanlı
cihazlarda uygulama mağazalarında “Dijital ebeveynlik” uygulaması
adında kullanıma sunulmuştur.