Revânî’nin İşret-nâme adlı eserinde Metin-Minyatür ilişkisi

Abstract

Divan edebiyatında müstakil edebî türler içinde sâkînâmeler, kaleme alındıkları toplumun sohbet, işret ve zevk anlayışını yansıtmasıyla önemli bir yere sahiptir. Minyatürlü metinler ise genel anlamda okuyucunun tahayyülünü destekler niteliktedir. Sâkînâmelerde minyatürler, Divan şiiri dairesinde konu edilen sâkî, şarap, ‘ıyş u işret gibi kavramların daha net bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlayabilir. Revânî’nin İşretnâme’sinin bir nüshasında da minyatürler metinle birlikte resmedilmiştir. İşret-nâme’de metin-minyatür ilişkisi bu çalışmaya konu edilmiştir. Divan şiirinin ilk müstakil sâkînâmesi sayılan İşret-nâme’nin Staatsbibliothek zu Berlin Ms. or. oct. 3366 numarada kayıtlı nüshasındaki on adet ve aynı kütüphanenin Diez A oct. 144 numarada kayıtlı nüshasındaki bir minyatür incelenerek minyatürlerin nitelikleri belirlenmiştir. Nitelikleri ifade edilen minyatürler ile eserin metin kısmında anlatılanlar arasında fark olup olmadığı, bunların ne ölçüde uyumlu olduğu tespit edilerek minyatürlerin metni tasvir etme gücü ortaya konmuştur.

Sâkînames, in individual literary genres, have an essential place as they reflect the understanding of conversation, drink and pleasure of the society they were written. Miniature texts; however, generally supports the imagination of the reader. Miniatures in Sâkînâmes can contribute to a clearer understanding of concepts such as sâkî, sarap, ‘ıys u isret, which are mentioned in Divan poetry. In one copy of Revani's Isret-name, miniatures are depicted with the text. The relationship between text and miniature in the Isret-name has been the subject of this study. The characteristics of the miniatures were determined by examining the ten miniatures in the copy of Isret-name, which is considered to be the first individual sâkînâme of Divan poetry, registered at number Ms. or. oct. 3366 in Staatsbibliothek zu Berlin and one miniature in another copy registered in the same library at number Diez A oct.144. It has been determined whether there is a difference between the miniatures whose qualities are expressed and what is described in the text of the work, and to what extent they are compatible.