Arkeoloji ve kültürel miras turizmi açısından Avanos: Topraktepe örneği

Abstract

Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin tarihöncesi kültürleri üzerine yapılan araştırmalar bölgenin batı bölümünü oluşturan Niğde ve Aksaray illeri kapsamında gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmaları ve kazı çalışmalarına dayanmaktadır. Bölgenin merkez bölümünü oluşturan Nevşehir ili ve çevresinin tarihöncesi dönemlerdeki kültürel özellikleri üzerine eldeki veriler ise sınırlı sayıdaki arkeolojik araştırmalar sonucunda oluşturulmuştur ve Nevşehir’in tümünü kapsayan bütüncül bir bakış açısı sergilemezler. Kapadokya arkeolojisi açısından tarihöncesi dönemler üzerine eldeki verilerin yetersizliğinin çözümü amacıyla “Nevşehir İli Neolitik Çağ Yüzey Araştırmaları Projesi” (NENESU) 2019 yılında bölgede araştırmalarına başlamıştır. 2020 yılı araştırmaları esnasında Avanos ilçe merkezinin sadece 2 km. uzağında Topraktepe olarak adlandırılan bir yamaçlarında tarihöncesi dönem buluntuların tespit edilmesi üzerine alanda 2020-2021 yıllarında arkeolojik yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında Topraktepe günümüzden 7000 yıl öncesine “Orta Kalkolitik” döneme tarihlendirilen bir buluntu yeridir. Bu makale Topraktepe yerleşiminin, Avanos ilinin doğal ve kültürel miras turizmi ve arkeolojisi kapsamındaki yerini değerlendirmektedir.

Investigations on the prehistoric cultures of Volcanic Cappadocia Region are based on the archaeological surveys and excavations which were conducted in the western part of the region that consists of Aksaray and Niğde cities. The central part of the Volcanic Cappadocia Region which comprises today’s Nevşehir city and its periphery contributes little information on the prehistoric cultures of the region without a holistic perspective. Due to the existence of that problematic “Nevşehir Neolithic Survey” (NENESU) project was constituted in 2019. During 2020 survey season, a slope site which called as “Topraktepe” was found only 2 km. far from Avanos district of Nevşehir. Investigations on 2020 and 2021 seasons on Topraktepe reveal that this slope site is dated to the Middle Chalcolithic period which is 7.000 years old before present. Because of the archeological findings and also the central location, Topraktepe is a crucial site not only for archaeology but also the natural and cultural heritage of Cappadocia region. This study aims to evaluate the position of Topraktepe in terms of archaeology and natural and cultural heritage tourism.