Efsaneden destana: Kazakistan’da Korkut Ata ve Korkut Küyü

Abstract

Korkut Ata, who played kopuz, composed musical pieces, had a super human wisdom, foresaw future, doctor recovering the sick, great vizier of the sovereign and was a shaman, magician, is believed to have lived near Sırderya river in 7-8. centuries. It has been proved that the various narratives about Dede Korkut, except the two known copies(Dresden and Vatican copies) were transformed into different kinds of narratives. Some of the mythological narratives, the source of legends starring Korkut, were transformed into legend and some were transformed into story and/or tale. Korkut Ata is accepted as the father of Turkish music, creator of Küy and a legendary hero in Kazakhstan.

Kopuz çalan, beste yapan, insan üstü akla sahip, şaman, sihirbaz, geleceği bilen bahşı, hastalıkları iyileştiren hekim, devlet yöneticilerine sadrazamlık yapmış bilge bir kişi sayılan Korkut Ata’nın, 7.-8. yüzyıllarda, Sırderya ırmağı kıyısında yaşadığı ileri sürülmektedir. Dede Korkut kitabının bilinen iki nüshasının (Dresden ve Vatikan nüshaları) dışında, sözlü kültür geleneği içinde oluşan Dede Korkut ile ilgili anlatıların değişik anlatı türlerine dönüştükleri tespit edilmiştir. Bu anlatıların kaynağının mitolojik ürünler olduğu ileri sürülmektedir. Mitolojik anlatılar, Korkut konulu efsanelere kaynaklık etmiş, bu efsanelerin bir kısmı destana dönüşürken, bir kısmı da hikâye ve / veya masala dönüşmüştür. Korkut Ata, Kazakistan’da, Türk müziğinin atası, küyün yaratıcısı ve efsane kahramanı olarak kabul edilmektedir.