Tarih boyunca farklı sebeplerden dolayı maddî-manevî yardım ve desteğe muhtaç
insanlar olagelmiştir. Bu sebeple insanların yaşadığı muhtaçlık durumunu giderme
adına çabalar ortaya konmuş; mevcut imkânlar ile onlara yardım edilmeye çalışılmıştır. Yardıma muhtaç olanlara yönelik faaliyetler bazen birey bazen toplum bazen de
devlet eliyle giderilmeye çalışılmıştır. Muhtaçlara yönelik yardımlar yapılırken belirli
bir plan veya sistem ortaya konmamış, toplumun kabul ettiği değerlere göre hareket
edilmiştir. 19. yüzyılda Batı dünyasında “sosyal hizmet” adı altında bir disiplin ortaya
çıkmış, yardım ve desteğe ihtiyaç duyanlara yönelik planlı-programlı bir çalışma
alanı oluşturulmuştur. Tarihin farklı dönemlerinde değişik şekillerde temayüz eden
bu alan Hz. Peygamber döneminde de hem teorik, hem pratik olarak yer almıştır.
Resûlullah (s) yaşamış olduğu zamanda bu alana temel olabilecek birçok çalışma
ortaya koymuştur. Onun gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler referans niteliğinde olup
sosyal hizmet/lere kaynaklık edecek türdendir. Özellikle Vedâ haccı esnasında yapmış olduğu konuşmalar bu ilim dalı için manifesto niteliğindedir. Konuşmasının
içeriği sosyal hizmet/lere birçok yönden vurgu yapmış, bu disiplinin muhtevasına
yönelik mesajlar vermiştir. Çalışmamızda Resûlullah (s)’in konuşmalarında yer alan
hususlar, sosyal hizmet açısından ele alınıp değerlendirmektedir. Hz. Peygamber’in
Vedâ hutbesindeki konuşmaları sosyal hizmet biliminin ilgili alanları ile kıyaslanarak
ele alındı. Onun ortaya koyduğu örnekler sosyal hizmet alanına referans niteliğinde
olup, özellikle pratik hayata olan katkıları ile ifade edilmeye çalışıldı.
Throughout history, there have been people in need of financial and moral
help and support for different reasons. For this reason, efforts have been made to
eliminate the neediness of people; Efforts were made to help them with the available
means. The activities aimed at those in need of help were tried to be eliminated by
the individual, sometimes by the society and sometimes by the state. While giving aid
to the needy, a specific plan or system was not put forward, and the values accepted
by the society were acted upon. In the 19th century, a discipline under the name of
"social work" emerged in the Western world, and a planned-programmed study area was created for those who needed help and support. This area, which stands out in
different ways in different periods of history, is Hz. It took place both theoretically
and practically in the time of the Prophet. The Messenger of Allah (pbuh) put forward
many studies that could be the basis of this field during his lifetime. The activities he
has carried out are of a reference nature and are of the type that will serve as a source
for social service/s. Especially the speeches he made during the Farewell pilgrimage
are manifesto for this branch of science. The content of his speech emphasized social
work/s in many ways and gave messages about the content of this discipline. In our
study, the issues in the speeches of the Messenger of Allah (s) are discussed and evaluated in terms of social work. Hz. The speeches of the Prophet in the Farewell Sermon
were compared with the relevant fields of social work science. The examples he put
forward are a reference to the field of social work, and it has been tried to be expressed especially with his contributions to practical life.
