Özet:
Bu tebliğde, Osmanlı Devleti’nin taşra teşkilatı hakkında önemli bir
kaynak olan Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nin bir kısmını oluşturan
Hurufât Defterleri tasnifi içinde XVIII. yüzyılın tamamında birlikte
ifade edilen Nevşehir ve Ürgüp kasabasına ait kısımların tamamı
incelenmiştir. Bu sayede Nevşehir şehrinde ve Ürgüp kasabasında
bulunan eğitim kurumları; muallimhâne ve medreseler ile dinî yapılar
arasında bulunan; camiler, mescitler ve sosyal yapılar; han ve
hamamların tanıtımı yapılmıştır. Anadolu’da yer alan Nevşehir şehrinde
ve Ürgüp kasabasında bulunan eğitim, dinî ve sosyal yapılarda
görevli personel ve bunların görevlerine atanması, görevlerinin sona
ermesi, görev değişikliğinin ne şekilde olduğu, atamalarda yetkili
olan kişiler ve bu kurumlarda çalışanların aldıkları ücretler konusuna
da açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Böylece XVIII. yüzyılında İç
Anadolu’da bir taşra kazası olan Nevşehir’in kaza merkezi ve Ürgüp
kasabasında bulunan mahalle ve mevki adları; medrese, mektep,
cami, mescit, han, hamam gibi yapıların kimler tarafından yaptırıldığı,
bu müesseselerin sayısı, görevlileri, aldıkları ücretler ortaya
çıkarılmıştır.
