Divânü Lugâti’t-Türk ve Uygur Türklerinde çocuk oyunları

Abstract

Oyunlar, geçmişten günümüze eğlence kültürü içinde önemli bir yeri olan, hem çocuklar hem de yetişkinlerin eğlenmelerini ve hoş vakit geçirmelerini sağlayan unsurlar arasındadır. Çocuk oyunları eğlenmenin yanında, çocukların ödül ve cezayı, iletişim kurmayı, birlik ve beraberliği öğrenmesi bakımından da önemli işlevlere sahiptir. Bu nedenle çocuklar, oyunlarla birlikte hayata dair bazı olguları da öğrenmiş olurlar. Ayrıca oyunlar, geçmişin izlerini günümüze aktarması bakımından da önem arz eder. Köklü bir birikime sahip olan Türk kültürü, geçmişten günümüze süre gelen ve Türk dünyasında ortaklık teşkil eden çocuk oyunlarına sahiptir. Günümüz Türk dünyasının farklı coğrafyalarında oynanan oyunların büyük bir kısmını 11. yüzyılda kaleme alınan Divânü Lugâti’t-Türk’te bulabilmekteyiz. Bu durum, Türk çocuk oyunlarında yüzyıllardır sürekliliğin olduğunu ve kültürel aktarımın başarıyla gerçekleştiğini göstermektedir. Çalışmada, ilk olarak Divânü Lugâti’t-Türk’te yer alan oyun, oyuncak ve çocukoyunları ile ilgili kavram ve bilgiler değerlendirilmiştir. Ardından Uygur çocuk oyunlarından Divânü Lugâti’t-Türk’te yer alanlar tespit edilmiş ve bunla mukayeseli olarak incelenmiştir. Sonuçta 11. yüzyılda oynanan çocuk oyunlarının bir kısmının 21. yüzyılda Uygur çocukları tarafından oynanmaya devam ettiği görülmüştür