NEÜBAP13F11/ Nevşehir ve haymana bölgesi eosen sedimanlarının bentik foraminifer biyostratigrafisi ve ortamsal yorumu

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Haymana ve Nevşehir bölgesinde yayılım gösteren Eosen birimlerinin birimlerinin bentik foraminifer içeriğini incelemek ve paleoortamsal yorumunu yapmaktır. Bu amaç için İç Anadolu'da zenginlik açısından farklı karaktere sahip olan Lütesiyen-Bartoniyen yaşlı Çayraz formasyonu ve Altıpınar formasyonlarının bentik foraminifer biyostratigrafisi ve söz konusu istifler boyunca izotop değişimleri incelenmiştir. Çayraz formasyonu Haymana’nın kuzey doğusunda gözlenme olup, genelde killi, kumlu kireçtaşı, marn ve kumtaşı ara tabaklıdır. Benzer litolojik özellikler gösteren Altıpınar formasyonu ise Nevşehir ilinin kuzeyinde gözlenmektedir. Her iki formasyonu en iyi karakterize edecek şekilde Çayraz formasyonundan kalınlığı yaklaşık 215 metre ve Altıpınar formasyonundan ise 63 metre kalınlığında iki adet ölçülü stratigrafik kesit ölçülmüştür. Çayraz formasyonunda 3 cins 6 tür belirlenirken, Altıpınar formasyonunda 3 cins 3 tür belirlenmiştir. Bu içeriğe göre Çayraz formasyonunda üç iri bentik foraminifer zonu (SBZ 16, 17 ve 18) Çayraz kesitinde detaylı olarak ortaya konmuştur. Altıpınar formasyonunda ise iki bentik foraminifer zonu (SBZ 16 ve 17) Boztepe kesitinde belirlenmiştir. Çayraz ve Boztepe kesitleri için toplam 35 adet oksijen ve karbon izotop analizleri gerçekleştirilmiş olup, analizlerde tane fosiller kullanılmıştır. Buna göre oksijen ve karbon izotop sonuçları her iki kesit için birbirinden farklılıklar sunmaktadır. δ13C değerleri Boztepe kesitinde 1.76‰ ile 3.59‰ arasında değişirken, Çayraz kesitinde 1.09‰ ile 2.11‰ arasında değişmektedir. δ18O değerleri ise Çayraz kesitinde -3.15‰ ile -3.92‰ arasında değişirken, çeşitliliğin daha az olduğu Boztepe kesitinde ise -3.07‰ ile -4.64‰ arasında değişmektedir. Oksijen izotop değerleri Çayraz kesitinde çok değişkenlik göstermezken, Boztepe kesitinde δ18O değerleri -4.34‰ başlayıp üst seviyelere doğru -3.60‰ 'e düşmektedir. Buna bağlı olarak Boztepe kesitinin üst seviyelerinde foraminifer çeşitliliği ve bolluğu artmaktadır.