Özet:
Doğal ve kültürel kaynakların analizi temelinde yapılan peyzaj planlamasında özellikle turizm ve rekreasyon faaliyetleri planlanırken önemli bir çekici unsur olan görsel kalite göz ardı edilmemelidir. Görsel kalite analizi, peyzajın fiziksel özelliklerinin algısal parametrelerle ilişkilendirilerek peyzajın görsel kalitesinin ve görsel tercihlerin saptamasını sağlayan bir yöntemdir. Bu sayede nitel tanımlamalar nicel verilere dönüştürülerek bir alanın görsel potansiyeli ortaya konulabilmektedir.
Bu çalışmada topoğrafik yapısı ve konumu nedeniyle değişik tipte peyzaj karakterlerini içeren Yahyalı’nın (Kayseri) görsel kalitesi değerlendirilmiştir. İlçenin karakteristik yapısını şelaleler, orman, köy, dağ ve vadi peyzajları oluşturmaktadır. Değişik peyzaj tipleri içerisinde insanların görsel yönden en çok tercih ettiği alanları belirlemek amacıyla 175 kişiyle anket çalışması yürütülmüştür. Her bir peyzaj tipini temsil eden 4’er (toplam 20) fotoğraf üzerinden alanın manzara güzelliği ve manzara güzelliğinin canlılık, renk etkisi, heyecan vericilik, rahatlatıcılık/huzur vericilik, ilginçlik ve güven vericilik parametreleriyle ilişkisi irdelenmiştir. Anket çalışması sonucu manzara güzelliği puanlarına göre ilçede şelaleler en çok tercih edilen peyzaj bileşeni olurken (M=3.78) bunu sırasıyla vadi oluşumları (M=3.74), ormanlık alanlar (M=3.49), köy yerleşimleri (M=3.40) ve dağlık alanlar (M=3.34) takip etmiştir. Bunun yanı sıra her bir peyzaj tipi içerisinde de insanların tercihleri incelenerek görsel potansiyeli yüksek olan alanlara ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır.