Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının özgürlük değerine ilişkin metafor algılarının incelenmesi

Abstract

Özgürlük, sosyal bilgiler öğretim programında yer alan evrensel bir değerdir. Bu sebeple algılanma biçimi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “özgürlük” değerine ilişkin metaforik algılarını tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018–2019 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinde Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim gören 161 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma modeli olgubilim kullanılmıştır. Araştırmanın verileri “Özgürlük” ………..… ‘ya benzer; çünkü …………….” biçimindeki yarı yapılandırılmış anket formundan elde edilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın güvenirliği/uyuşum yüzdesi .90 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının özgürlük değerine ilişkin olarak toplam 70 geçerli metafor ürettikleri görülmüştür. Üretilen bu metaforlar 15 tema altında toplanmıştır. En fazla metafor üretilen temalar sırasıyla; sınırsızlık (f:61, %51,7), sınırlılık (f:16, %13,6) ve yaşam kaynağı (f:9, %7,63) olarak belirlenmiştir. Sınırsızlık temasında kuş (f:21), gökyüzü (f:4) ve güvercin (f:4); sınırlılık temasında uçurtma (f:3) ve kafes (f:2); yaşam kaynağı temasında ise, su (f:2) en sık değinilen metaforlar olmuştur.