Orman köylerinde koruma amaçlı yerinden edilme süreçleri: aktörler, söylemler ve etkiler

Abstract

Dünyada hızlı nüfus artışına bağlı olarak gıdaya duyulan ihtiyaç her geçen gün ciddi düzeylerde katlanarak artış göstermekte, gıdanın yetersizliği ve olası bir açlık sorunu insanlığı en fazla endişelendiren konuların başında gelmektedir. Gıdanın insan yaşamı ve diğer varlıklar için bu denli önemli olmasının bir sonucu olarak, gıda üretimi, bu üretimin dayandığı doğal kaynaklar, gıda temini için doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi ve sürdürülebilir gıda sistemleri gibi konular sürekli tartışılmakta ve gündemdeki yerini korumaktadır. Ancak tüm bu tartışmalar içerisinde gıda güvensizliği ve yetersiz beslenme sorununun çözümüne birçok farklı açıdan katkıda bulunabilecek olan ormanlar ve tarımsal ormancılık gibi diğer ağaç tabanlı sistemler göz ardı edilmektedir. Hâlbuki ormanlar ve diğer ağaç temelli üretim sistemlerinin dünya çapında tahmini olarak 1,6 milyardan fazla insanın geçimine katkıda bulunduğu ve söz konusu alanların meyveler, yapraklı sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar ve yenilebilir yağlar da dâhil olmak üzere beslenmeyi çeşitlendirebilecek çeşitli gıda ürünlerini sunma potansiyeline sahip olduğu belirtilmektedir. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki büyük ölçekli koruma program ve projelerinin endişe verici şekilde yaygınlaşması, orman alanlarının gıda güvenliğinin sağlanması ve beslenmenin desteklenmesi konusundaki katkılarını tehdit etmektedir. Buradan hareketle çalışmada, koruma gerekçesiyle orman alanlarına nasıl müdahale edildiğini ve bu müdahaleler sonucunda yerel toplulukların topraklarından ve geçim kaynaklarından nasıl uzaklaştırıldığını vurgulamak için bir dizi vaka çalışması analiz edilmektedir. Madagaskar, Brezilya, Ekvator, Uganda ve Meksika’da koruma adına gerçekleştirilen uygulamalar, orman alanlarını korumak bir yana yıkıcı ekonomik politikaların yaygınlaştırılmasını meşrulaştıran bir araç haline gelmiştir.