Erken Adölesan dönemdeki akran zorbalığının aile işlevleri ve çocuğun davranışları ile ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, erken adölesan dönemdeki akran zorbalığının aile işlevleri ve çocuğun davranışları ile ilişkisini belirlemeye yönelik yapılmış tanımlayıcı türde bir çalışmadır. Çalışmanın evrenini Niğde il merkezinde bulunan ortaokullardan basit rastgele yöntemle seçilen, 23 Nisan Havacılar Ortaokulu’nda 2016-2017 yılında öğrenim gören ve çalışmaya katılmayı kabul eden 320 öğrenci ve ebeveyni oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan öğrenci ve ebeveyn anket formları, Geleneksel Akran Zorbalığı Ölçeği, Aile Değerlendirme Ölçeği ve Çocuk ve Ergen Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler (yüzdelik hesaplaması, ortalama), Ki- Kare, Mann-Whitney U ve Kruskall Wallis testleri ile Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin %60.6’sı kız, %50.3’ü 13-14 yaş aralığında, %27.8’i 7. sınıftadır. Öğrencilerin %96.6’sının anne babasıyla birlikte yaşadığı, %14.4’ü okulu sevmediği ve %71.9’unun ekonomik durumunun iyi olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan ebeveynlerin %72.8’i kadın, %51.02’ı 39-48 yaş aralığında, %41.9’u üniversite mezunu, %45.0’ı ev hanımıdır. Öğrencilerin %12.5’inin zorba, %14.1’inin kurban, %13.1’inin ise zorba/kurban olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, sözel ve fiziksel zorbalığın büyük yaş grubunda yüksek olduğu (p<0.05), 7. sınıfta öğrenim gören (p<0.05) ve okulu sevmeyen öğrencilerin daha yüksek oranda zorbalık yaptığı tespit edilmiştir (p<0.001). Korkutma ve fiziksel zorbalık yapanların oranının erkeklerde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Anne babası ayrı olan, aile bireyleri arasında v şiddete tanıklık eden ve aile üyeleri tarafından kendisine şiddet uygulandığını ifade eden öğrencilerin, daha fazla zorbalık döngüsünde yer aldığı saptanmıştır (p<0.05). Roller alt boyutu ile duygusal tepki verme ve davranış kontrolü alt boyutları arasında; somatik yakınmalar alt boyutu ile anksiyete /depresyon, saldırgan davranışlar, düşünce sorunları ve dikkat sorunları alt boyutları arasında pozitif yönde orta derecede bir ilişki olduğu (p<0.05), anksiyete /depresyon alt boyutu ile sosyal sorunlar alt boyutu arasında ise pozitif yönde yüksek düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0.01). Çalışmanın sonuçlarına göre; aile işlevleri ve çocuğun davranışları ile ilişkili olan akran zorbalığının yaygın bir sorun olduğu görülmektedir. Öğrenciler, okul çalışanları ve ailelerin zorbalık konusunda farkındalık düzeylerinin artırılması, aile içi iletişim ve aile tutumları ile ilgili gerekli bilinçlendirme programlarının oluşturulması önerilebilir.

This study is a descriptive study aimed to determine the relationship of peer bullying in the early adolescent period to family functions and children's behavior. The universe of the research consists of 320 students and parents who have been selected by simple random method from middle schools located in the center of Niğde province, who have been educated in 23 Nisan Havacılar Secondary School in 2016-2017 and accepted to participate in the research. The data of the study were collected using the student and parent questionnaires formulated by the researchers, The Traditional peer Bullet Scale, The Family Assessment Scale and The Assessment of Child and Adolescent Behavior Scale. In evaluating the data; descriptive statistics (percentile calculation, mean), Ki- Square, Mann-Whitney U and Kruskall Wallis tests and Spearman correlation analysis were used. Of the children who participated to this study, 60.6% were girls, 50.3% were in the age group 13-14 and 27.8% were seventh grades. It has been found that 96.6% of the students are living with their parents, 14.4% of them don’t like the school and 71.9% of them havegood economical conditions. Of the parents who participated to study, 72.8% were female, 51.0% were in the age group 39-49, 41.9% were graduated from a university and 45.0% were housewifes. In the study, it was determined that 12.5% of the students were bullies, 14.1% were victims and 13.1% were bullies/victims. In the study, it has been determined that verbal and physical bullying was found to be high in the older age group (p<0.05), students in the 7th grade (p<0.05) who do not like school are tend to bully others at a higher rate (p<0.001). It has been found that the proportion vii of those who are scare and physically bullied is higher in men. It was found that the students who were separated from their parents, who witnessed the violence among the family members and who stated that the violence was applied by the family members, took more place in the bullying cycle (p<0.05). It has been found that there are medium level positive relationships between roles subscale and emotional reaction and behavioral control subscale, somatic complaints subscale and anxiety/depression subscale, aggressive behaviors, cognitive problems and attention problem subscale (p<0.005); there is a high-level positive relationship between anxiety/depression subscale and social problems subscale (p<0.001). As a result of the study, it is understood that the peer bullying is a problem that widespread correlated with family functionalities and child behaviors. It can be suggested that increasing the awareness level of students, school employees and families, creating consciousness-raising programs about communication in the family and family attitudes.