Çivi yazılı hukukta kölelere verilen cezalar

Abstract

İnsanoğlunun yerleşik hayat düzenine geçişiyle birlikte başlayan tarımsal faaliyetler insan iş gücü ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Böylece efendisine bağlı olup, iş gücü olarak yararlanılan ve çeşitli sebeplerden dolayı hürriyetinden yoksun bırakılmış olan insanların oluşturdukları köle sınıfı ortaya çıkmıştır. Nitekim Eski Yakındoğu toplumları küçük ve kapalı ekonomileri için kölelik sisteminin varlığını yararlı görmüşlerdir. Böylece savaş tutsakları, kötü veya hastalıklı ürün yıllarından dolayı istenilen miktarda hasat elde edemeyip fakir düşerek mülkünü başkasına devretmek zorunda kalan insanlar, borcunu ödeyemeyen borçlular, ailesine karşı gelen ve bu sebeple cezalandırılarak evlatlıktan çıkarılan kişilerden bir köle sınıfı oluşturmuşlardır. Köleleri ucuz ve daimi emek olarak görenbu toplumlar bu sınıfın sürekliliğini sağlamak için kölelerin bazı davranışlarını suç kabul ederek, gelir-geçer olan hukuki normlarında buna karşılık bazı cezai müeyyideler öngörmüşlerdir. Bu çalışmanın amacı kölelerin hukuk nazarında suç kabul edilen fiillerine karşılık verilen cezaları ortaya koymaktır. Bu noktada çivi yazılı hukuk sistemine sahip olan Eski Mezopotamya toplumları Sümer, Babil ve Asur ile Anadolu’daki Hititlerin neşredilmiş olan kanun metinleriüzerinde inceleme yapılmıştır. Söz konusu toplumların çivi yazılı kanun metinlerinden çıkarılan neticelere göre, kölelerin cezalandırılmasını gerektiren davranışlar şunlardır: KöleninEfendisinin Evinden Kaçması, Bir Cariyenin (kadın kölenin) Efendisinden Habersiz Başını Örtmesi, KöleninHırsızlık Yapması ve KöleninEfendisineKarşı Gelmesi. Bu tür davranışlarda bulunan kölelere bazı organları sakatlanmaktadır. Bununla birlikte evden kaçan bir köleyi saklayan kişiye ise ölüm cezası verilmektedir

Agricultural activities that came out as a result of permanent settlement also brought about the need for human work force. Thus, slavery as a class arose and this class was composed of people who were under the control of their lords, used as a work force having no freedom. The Ancient Near East societies found the existence of slavery system beneficial for their small scale and closed economy. Thus, they created a class of slaves from war captives, from those who had to transfer their goods and lands as a result of growing poorer due to poor harvest, debtors who did not pay for their debts and from the ones who stood up to their families; thus punished. In order to provide the permanence of this cheap and constant labor force, they proposed certain penal sanctions within the current legal norms attributing some of the behaviors of slaves as guilt. The aim of this study is to present the penal sanctions against the acts of slaves regarded as guilt within the laws. For this aim, the study focused on Ancient Mesopotamian societies and Hittites in Anatolia both having cuneiform legal system. The behaviors requiring punishment according to the legal systems of these ancient societies were: running away from the lord’s house, a woman’s wearing scarf without the permission of her lord, slave’s stealing something and disobeying the lord. Slaves who performed such behaviors were mutilated. Additionally, the people who hide a slave running away from the lord’s house were given capital punishment.