İnsanoğlunun yerleşik hayat düzenine geçişiyle birlikte başlayan
tarımsal faaliyetler insan iş gücü ihtiyacını da beraberinde getirmiştir.
Böylece efendisine bağlı olup, iş gücü olarak yararlanılan ve çeşitli
sebeplerden dolayı hürriyetinden yoksun bırakılmış olan insanların
oluşturdukları köle sınıfı ortaya çıkmıştır. Nitekim Eski Yakındoğu
toplumları küçük ve kapalı ekonomileri için kölelik sisteminin varlığını
yararlı görmüşlerdir. Böylece savaş tutsakları, kötü veya hastalıklı ürün
yıllarından dolayı istenilen miktarda hasat elde edemeyip fakir düşerek
mülkünü başkasına devretmek zorunda kalan insanlar, borcunu
ödeyemeyen borçlular, ailesine karşı gelen ve bu sebeple
cezalandırılarak evlatlıktan çıkarılan kişilerden bir köle sınıfı
oluşturmuşlardır. Köleleri ucuz ve daimi emek olarak görenbu
toplumlar bu sınıfın sürekliliğini sağlamak için kölelerin bazı
davranışlarını suç kabul ederek, gelir-geçer olan hukuki normlarında
buna karşılık bazı cezai müeyyideler öngörmüşlerdir. Bu çalışmanın
amacı kölelerin hukuk nazarında suç kabul edilen fiillerine karşılık
verilen cezaları ortaya koymaktır. Bu noktada çivi yazılı hukuk
sistemine sahip olan Eski Mezopotamya toplumları Sümer, Babil ve
Asur ile Anadolu’daki Hititlerin neşredilmiş olan kanun
metinleriüzerinde inceleme yapılmıştır. Söz konusu toplumların çivi
yazılı kanun metinlerinden çıkarılan neticelere göre, kölelerin
cezalandırılmasını gerektiren davranışlar şunlardır: KöleninEfendisinin
Evinden Kaçması, Bir Cariyenin (kadın kölenin) Efendisinden Habersiz
Başını Örtmesi, KöleninHırsızlık Yapması ve KöleninEfendisineKarşı
Gelmesi. Bu tür davranışlarda bulunan kölelere bazı organları
sakatlanmaktadır. Bununla birlikte evden kaçan bir köleyi saklayan
kişiye ise ölüm cezası verilmektedir
Agricultural activities that came out as a result of permanent
settlement also brought about the need for human work force. Thus,
slavery as a class arose and this class was composed of people who
were under the control of their lords, used as a work force having no
freedom. The Ancient Near East societies found the existence of slavery
system beneficial for their small scale and closed economy. Thus, they
created a class of slaves from war captives, from those who had to
transfer their goods and lands as a result of growing poorer due to poor
harvest, debtors who did not pay for their debts and from the ones who
stood up to their families; thus punished. In order to provide the
permanence of this cheap and constant labor force, they proposed
certain penal sanctions within the current legal norms attributing some
of the behaviors of slaves as guilt. The aim of this study is to present
the penal sanctions against the acts of slaves regarded as guilt within
the laws. For this aim, the study focused on Ancient Mesopotamian
societies and Hittites in Anatolia both having cuneiform legal system.
The behaviors requiring punishment according to the legal systems of
these ancient societies were: running away from the lord’s house, a
woman’s wearing scarf without the permission of her lord, slave’s
stealing something and disobeying the lord. Slaves who performed such
behaviors were mutilated. Additionally, the people who hide a slave
running away from the lord’s house were given capital punishment.
