Karadeniz mutfağındaki ikilem: Kuymak ve mıhlama

Abstract

Günümüz dünyasında insanlar, tükettikleri yiyecek ve içecek ürünleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak istemektedirler. Yazılı-görsel basında ve sosyal medyada yiyecek ve içeceklerle ilgili haber, reklam ve tanıtımların her geçen gün artması insanların yiyecek-içecek ürünlerine olan bu ilgilerinin en büyük göstergelerinden biridir. Yiyecek- içecek ürünlerine olan söz konusu bu ilgi yeni bir turizm türü olan gastronomi turizmini yaratmıştır. İnsanlar bir yerden başka bir yere oranın meşhur olan lezzetlerini yerinde deneyimlemek için seyahat etmektedirler. Bu seyahatler ise bölgenin daha fazla ziyaretçi ile tanışmasına neden olmaktadır. Böylece bölge ekonomisi canlanmakta ve yeni iş kolları oluşmaktadır. Gastronomi turizmi ile canlanan bölge ekonomisi kendine has yerel yiyecek-içecek ürünleri korumak, geliştirmek ve tanıtarak hem gelecek nesillere bozulmadan aktarmak hem de daha fazla kişiye ulaşarak bölgenin ekonomik kalkınmasını sağlamak istemektedir. Bir bölgenin sahip olduğu gastronomik öğeler o bölgenin coğrafik yapısına, tarihine, etnik kimliğine, mutfak kurallarına ve kültürel yapısına göre değişmektedir. Bu durum taklit edilemeyen, eşsiz ve zamanla toplumsal simge haline gelen bölgesel mutfak ürünlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Nasıl ki bir Fransız peyniri Fransız Mutfağının karaktestik özelliklerini taşıyorsa Karadeniz Mutfağının da kendine has eşsiz lezzetleri bulunmaktadır. Bu mutfak ürünlerinin bilinirliği, özgün şeklilerinin korunması bölgenin mutfak ürünlerinin marka değerinin oluşmasına imkân sağlayabilir. Ancak bazı mutfak ürünleri her yörede farklı bilinmekte ve farklı şekillerde yapılmaktadır. Karadeniz mutfak ürünlerini konu alan akademik çalışmalar dikkate alındığında bu farklılığın en fazla kuymak ve mıhlamada olduğu görülmektedir. Bu iki ürünün adı birçok çalışmada birbirinin yerine kullanılmakta ve tarifleri farklı farklı verilmektedir. Bu çalışma doğu Karadeniz bölgesinin gastronomik bir ürünü olan kuymak ve mıhlamanın farklılıklarını saptamayı ve bölge halkı tarafından nasıl yapıldığının tespit edilmesini amaçlamaktadır. Bu amaç kapsamında doğu Karadeniz bölgesinden kaynak kişilerle yüz yüze görüşmeler yapılarak ve ilgili literatür taraması yapılarak söz konusu iki mutfak ürününün malzemeleri ve yapılışı hakkında bilgilere ulaşılacaktır. Kaynak kişilerden alınan bilgiler ile literatürden edinilen bilgiler nitel araştırma yöntemleri ışığında analiz edilerek çalışmada sunulacaktır. Karadeniz mutfağının en çok bilinen ancak en fazla karıştırılan ürünlerinin farklılıklarının belirlenmesiyle, gastronomik unsurlara ilgili tüketicilerin ürünler hakkında daha sağlıklı bilgi alması sağlanılacaktır. Ayrıca bölgenin tanıtımında en çok kullanılan bu mutfak ürünleri hakkındaki bilgi karmaşasına son verilecektir