Çocuklarda yabancı dil öğrenimi

Abstract

Yenidoğanlar anadillerini çevrelerindeki sesleri duymaya başladıkları ilk andan itibaren öğrenmeye başlarlar. Daha dört günlükken bile bebeklerin farklı dilleri birbirlerinden ayırt edebildikleri farklı çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılmıştır (Mehler ve diğ., 1988). Yenidoğanların bu ayrımı, herdilin kendi ses yapısında bulunan ritim ve ölçü (prosody) özelliklerini kullanarak yapabildikleri öne sürülmüştür (Guasti, 2002:31). Ses yapılarını ayırt ederek başlayan dil edinim süreci 12 aydan itibaren bebeklerin bu yetiyi kaybetmesiyle devam eder. Bu dönemden itibaren bebekler, farklı dilleri ses yapılarını kullanarak ayırt edemezler. Bu kayıp aslında kelime ediniminin başlaması için gereken şartları hazırlar. Bu döneme kadar etrafındaki sesleri tanımak ve belli sesleri birbirlerinden ayırt etmek için çaba harcayan yenidoğanlar, artık ses üretimi için çabalamaya başlarlar. İlkin anlamsız gibi görünen fakat aslında konuşmaya ön hazırlık olarak kabul edilebilecek sesler çıkarmaya, agulamaya başlarlar. İki yaşına kadar kelime dağarcıklarında hızlı gelişmeler yaşanır ve dönüm noktalarından biri saylabilecek bu dönemde sözdizim (syntax) gelişimleri gözlemlenmeye başlar. Bu dönem aynı zamanda kelime kapasitesindeki artışın en üst seviyede olduğu bir dönemdir. Kelime sayısındaki bu artış, kurulan cümlelerin basit yapılardan karmaşık hale gelmesini sağlar. Sözdiziminin ortaya çıkması, evrensel dilbilgisi (universal grammar) değişkenlerinden bazılarının geçerli, diğer bazılarının da geçersiz olarak kodlanmasıyla devam eder. Örneğin, anadili Türkçe olan bir çocuk kişisel zamir kullanım zorunluluğu ile ilgili evrensel değişkeni maruz kaldığı yapılardan yola çıkarak geçersiz olarak tanımlayacaktır. Örneğin “Ben su istiyorum.” yerine “Su istiyorum.” denilebileceği algılandığında, kişisel zamir kullanımı zorunluluk olmaktan çıkacaktır. Bu kodlamalar doğal şartlar içinde belli bir süre içinde ve biliçsiz şekilde oluşturulur. Bu kodlamalar ve kelime dağarcığındaki genişleme dört‐beş yaşlarına kadar devam eder ve bu yeni dönem dil edinimi açısından en kritik dönemdir.