Ailede değerler eğitimi ve program ihtiyacı

Abstract

Son yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı’nın okullarda değerler ve eğitimine yönelik birtakım çalışmaları yürütüyor olması sevindirici olarak görülmektedir. Ancak milli, manevi, evrensel, insani, bireysel ve toplumsal değerlerin çocuklara öğretilmesinde yeterli değildir. Okul müfredatında örtük olarak yer alan değerlerin birçok dersin ünite ve konularında yüzeysel olarak da olsa yer alması değerlerin gerçek manada içselleştirilmesinde yeterli gözükmemektedir. Yapılan araştırmalarda (Snook, 2007; Aktepe, 2010; Rowe, 2004; Tahiroğlu, 2011) değerlerin eğitiminde öğretmenin sınıf içi uygulamalarının ve yaptığı etkinliklerin değerler eğitiminde etkili olduğunu, öğretmenlerin değer eğitiminin merkezinde olmasını ve değer eğitimi programının hazırlanması gerektiğini belirtmişlerdir. Yine yapılan araştırmalarda (Lamberta, 2004; Tahiroğlu, 2011; İşcan Demirhan, 2007; Aktepe 2010; Dilmaç, 2007) geliştirilen ve uygulanan değerler eğitimi programlarının daha etkili olduğu sonucuna varmışlardır. Aileler çocuk eğitiminde zorlanmakta çoğu zaman çaresiz kalmakta, değerlerin çocuklara kazandırılmasında güçlükler yaşamaktadırlar. Yapılan araştırmalarda (Knafo, 2003; Akbaş, 2004; Yazıcı, 2006) okulda verilen değerlerin aile ve çevrede yeterince pekiştirilmediği, ailelerin de bilinçlendirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Çocukların değer eğitimi sürecinin başarıya ulaşması için ailelerin de bu sürece katkı sağlamasıyla mümkün olabilecektir. Ailelerin hazırlanacak olan değer eğitimi programında sürece dahil edilmesi ve katkı sağlaması önemsenmelidir. Değerler eğitimi sürecinin başarıya ulaşması için şu konulara dikkat edilmelidir:  Aileler, değerler eğitimi konusunda farkındalık yaratmaları için bilgilendirilmelidir.  Ailelerin değerlerin eğitimi programının hazırlanmasında aktif olarak yer alması sağlanmalıdır.  Okulda hazırlanacak olan değerler eğitimi programına öğretmenler dahil edilmelidir. Öğretmenler değer eğitiminin ve öneminin farkına varması sağlanmalı, değer öğretim stratejileri hakkında kurslar ve seminerler yoluyla bilinçlendirilmelidir.  “Okuldaki değerler eğitimi programına” paralel olarak ailelere yönelik olarak “Ailede değerler eğitimi programı” hazırlanmalıdır.  Öğretmen ve ailelerin hazırlanan bu programı özümsemeleri kurs ve seminerler yoluyla sağlanmalıdır.  Öğretmenlerin ve ailelerin “değerler eğitimi öğretim stratejilerini” bilmesi bu sürecin başarıya ulaşması açısından önemlidir.  Değerlerin eğitiminde kullanılmak üzere ayrıntısıyla değerleri ele alan etkinlik örneklerinin sunulduğu kaynak kitap, eğitsel film, örnek hikaye, yaşantılardan örnek olaylar, animasyonlar, cd vs. kullanılması için gerekli olan çalışmalar yapılmalıdır.  Üniversitelerin eğitim fakültelerinde “değerler eğitimi” dersinin zorunlu veya olamıyorsa seçmeli olarak okutulması sağlanmalıdır.  Okul müfredatında “değerler ve eğitimi” ismiyle zorunlu olamıyorsa seçmeli de olsa bağımsız bir ders olmalıdır. Aile içerisinde ve okulda çocuklara öğretilmesi gereken değerleri şöyle sıralayabiliriz: 1.Sorumluluk, 2.Saygı, 3.Sevgi, 4.Adalet, 5.Mutluluk, 6.Dürüstlük, 7.Hoşgörü, 8.İyilik, 9.Sadelik, 10.Özgürlük, 11.Estetik, 12.Birlik, 13.Misafirperverlik, 14.Fedakârlık, 15.Öz saygı, 16.Vefalılık, 17.İşbirliği, 18.Paylaşma, 19.Sabır, 20.Anlayış, 21.Barış, 22.Çalışkanlık, 23.Yardımseverlik, 24.Cömertlik, 25.Açık fikirlilik, 26.Bilimsellik, 27.Alçakgönüllülük,28.Temizlik, 29.Güvenilirlik, 30.İffetli olmak, 31.Öz denetim, 32.Allaha inanmak, 33.Tutumluluk, 34.Duyarlılık, 35.Sağlık, 36.Vatanseverlik, 37.Aileye bağlılık, 38.Dayanışma, 39.Azimli olmak, 40.Empati, 41.Kültürünü yaşatmak, 42.Bağımsızlık, 43.Öz güven, 44.Merhamet.