Bozkır Türk kültüründe ölü kültü ve yog törenleri

Abstract

Ölüm hayatın içinden, kaynağından gelmektedir. Bir bilinmezliğe sahip olan ölüm insanların farklı düşüncelere yönelmesine yol açmıştır. Kimileri bu gizemli yolculuğu engellemeye çalışmış ancak bu yolculuğun kaçınılmaz olduğu anlaşılınca farklı ritüellerle anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Tabi ki bu ritüeller din ve inanışlardaki farklılıklara göre değişiklik gösterse de Türkler için ölüm bir son değil yeni bir başlangıca göçtür. Çalışmamızın konusu olan "Bozkır Türk Kültürü'nde Ölü Kültü ve Yoğ Törenleri" ile ilgili araştırma yapılmış bu konuda daha önceden yapılmış çalışma ve incelemeler derlenmiş, dağınık halde bulunan bilgileri toparlanarak sistematik hale getirilmiştir. Bu çalışmada kültür kavramının derinliği ve bütün unsurlarını tek bir eser altında toplamanın zorluğu sebebiyle incelenmesi gereken konulara işaret ederek araştırmaya açık alanlar belirlenmeye çalışılmıştır. Yaptığımız araştırmalardan elde ettiğimiz veriler, Ölü Kültü ve Yoğ merasimleri genel başlığı altında bozkır Türk Kültürü sınırları içerisinde ve genellikle İslamiyet Öncesi dönemler ele alınarak alt başlıklar halinde incelenmiştir. Ölüm olgusu ve defin törenlerini anlamak için toplulukların öncelikle yaşadıkları coğrafyanın, kültür kodlarının, yaşam koşullarının, din ve inançlarının bilinmesi gerekmektedir. Bu konular ışığında ölen insanların ne tür uygulamalar sonucunda diğer dünyaya uğurlandığından bahsederken, uğurlanmayı kolaylaştırıcı uygulamalardan, ölen kişinin geride bıraktığı yakınlarının uygulamaları gereken birtakım ritüellerden ve ölünün ruhu için yapılan törenlerden bahsedilmiştir. Çalışmamız sonucunda farklı din ve inançların iç içe geçerek bir bütün oluşturduğunu görmüş olduk. Bu bütünlük bozkır toplum yaşamının her alanına nüfus etmekle birlikte ölü kültünün içerisinde de kendisine yer bulmuştur. Objektif bakış açısıyla yaptığımız çalışmamız, sahip olduğu mekânsal ve zamansal sınırları ile bundan sonra yapılacak çalışmalar için de iyi bir başlangıç noktası olacaktır. Daha sonra yapılacak çalışmalar tarafımızca oluşturulan sınırların değiştirilmesi ile daha kapsamlı ve daha fazla verinin olduğu çalışmalara dönüştürülebilecektir. Takdir edilir ki yapılan her yeni çalışma, gerçekleştirilen her arkeolojik buluş mevcut bilgilerin değişimi ya da gelişimi anlamına gelmektedir. Bizim çalışmamız bu anlamda bir son değil bir başlangıçtır.

Death comes from within life and from its source.. Death, which has an obscurity, has led people to turn into different thoughts. Some people tried to prevent this mysterious journey, but when it was understood that the journey was inevitable, it was tried to be interpreted with different rituals. Of course, although these rituals vary according to the differences in religions and beliefs, death for Turks isn't an end but a migration to a new beginning. The topic of our study, 'Cult of the Dead and Yog Ceremonies in Steppe Turkish Culture' has been researched, previous studies on this topic have been complied, and the scattered information has been collected and systematized. In this study, due to the depth of the concept of culture and the difficulty of gathering all its elements under a single work it has been tried to determine the areas open to research by pointing out the issues that need to be examined. The data we obtained from our researches was examined under the general title of Dead Cult and Yog ceremonies, within the borders of steppe Turkish Culture and generally in Pre Islamic perio every archaeds. In order to understand the phenomenon of death and burial ceremonies, it is necessary to know the geography, culture codes, living conditions, religions and beliefs of the communities first. In the light of these issues, while talking about what kind of practises the deceased were sent off to the other world, the practises that facilities the farewell, some rituals that the relatives of the deceased left behind, and the ceremonies held fort he soul of the deceased were mentioned. As a result of our study, we have seen that different religions and beliefs intertwine and form the whole. While this integrity permeates every aspect of steppe community life. It also found a place in the cult of the dead. Our works ( Our studies), which we have done with an objective point of view, will be a good starting point for future studies with its spatial and temporal boundaries. Future studies or searches can be transformed into more comprehensive studies with more data by changing the boundaries created by us. It is appreciated that every new work done, every archaeological discovery made means the change or improvement of existing knowledge . In this sense, our study is a beginning, not an end….