Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin mesleki gelişim öz yeterliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin (DKAB) mesleki gelişim öz yeterliklerini incelemektir. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Nevşehir ve Şanlıurfa illerinde bulunan ve MEB'e bağlı okullarda görev yapan 203 DKAB öğretmeni oluşturmaktadır. Yapılan araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan betimsel tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Yenen ve Kılınç (2021) taraflarından geliştirilen ''Öğretmenlerin Mesleki Gelişim Öz Yeterlikleri Ölçeği'' kullanılmıştır. Geliştirilen ölçeğin faktör yük değerleri .46 ile .85 arasında değişirken, madde test korelasyon değerleri .44 ile .77 arasında değişmektedir. Faktörler; "öğretimsel gelişim", "kurumsal gelişim", "kişisel gelişim" ve "alansal gelişim" olarak isimlendirilmiştir. Ölçek 5'li likert tipinde '' Hiç katılmıyorum, katılmıyorum, kısmen katılıyorum, katılıyorum ve tamamen katılıyorum'' formatında hazırlanmıştır. Araştırmanın Kaiser-Meyer-Olkin ve Bartlett testi yapılarak KMO değeri 0,833 ve Cronbach Alpha değeri α =,803 olduğu tespit edilmiştir. Bartlett sonucu ise χ2= 1809,192 olduğu görülmüştür. Elde edilen nicel veriler IBM SPSS Statics 26 paket programından yararlanılarak ve frekans (f) ve yüzde (%) değerleri hesaplanarak analiz edilmiştir. Ayrıca ölçekten elde edilen verilerin yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki deneyim, görev yaptığı okul türüne göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda DKAB öğretmenlerinin mesleki gelişim öz yeterlilik algılarının orta düzeyde yer aldığı görülmüştür. DKAB öğretmenlerinin cinsiyet değişkenine göre mesleki gelişimlerine yönelik öz yeterliliklerine bakıldığında erkek ve kadın öğretmenler arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmektedir. DKAB öğretmenlerinin görev yaptığı okul türüne göre mesleki gelişimlerine yönelik öz yeterliliklerine bakıldığında devlet okulu ve özel okullar arasında anlamlı bir farklılık olduğu ve bu farklılığın özel okullarda görev yapan öğretmenlerin lehine olduğu görülmektedir. DKAB öğretmenlerinin yaşlarına göre mesleki gelişimlerine yönelik öz yeterliliklerine bakıldığında 21-30 yaş grubundaki DKAB öğretmenleri ile 41-50 yaş grubu öğretmenler arasında anlamlı derecede bir farklılık olduğu bununda 21-30 yaş grubu öğretmenlerin lehine olduğu görülmektedir. DKAB öğretmenlerinin öğrenim durumlarına göre mesleki gelişimlerine yönelik öz yeterliliklerine bakıldığında doktora mezunu öğretmenler ile lisans ve yüksek lisans mezunu öğretmenler arasında anlamlı bir farklılık olduğu yine Yüksek lisans mezunu öğretmenler ile lisans mezunu öğretmenler arasında da anlamlı bir farklılık olduğu ve bu farklılıkların doktora mezunu öğretmenlerin lehine olduğu görülmektedir. DKAB öğretmenlerinin mesleki deneyimlerine göre mesleki gelişimlerine yönelik öz yeterliliklerine bakıldığında 21 yıl ve üzeri mesleki deneyime sahip DKAB öğretmenleri ile 11-15 yıl mesleki deneyime sahip öğretmenler, 5-10 yıl mesleki deneyime sahip öğretmenler ve 1-5 yıl mesleki deneyime sahip öğretmenler arasında anlamlı derecede bir farklılık olduğu ve bu farklılığın 21 yıl ve üzeri mesleki deneyime sahip öğretmenlerin lehine olduğu görülmektedir.

The aim of this study is to examine the professional development self-efficacy of Religious Culture and Ethics Teachers (DKAB). The population of the research consists of 203 DKAB teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education in the provinces of Nevşehir and Şanlıurfa in the 2022-2023 academic year. In the research, descriptive survey model, which is one of the quantitative research methods, was used. "Teachers' Professional Development Self-Efficacy Scale" developed by Yenen and Kılınç (2021) was used as a data collection tool. While the factor load values of the developed scale ranged from .46 to .85, the item-test correlation values ranged from .44 to .77. factors; It has been named as "instructional development", "institutional development", "personal development" and "areal development". The scale was prepared in the form of "I strongly disagree, I do not agree, I partially agree, I agree and I completely agree" in a 5-point Likert type. The Kaiser-Meyer-Olkin and Bartlett tests of the research were performed and the KMO value was 0.833 and the Cronbach Alpha value was α =.803. The Bartlett result was found to be χ2= 1809,192. The quantitative data obtained were analyzed by using the IBM SPSS Statics 26 package program and calculating the frequency (f) and percent (%) values. In addition, it was investigated whether the data obtained from the scale differed significantly according to age, gender, educational status, professional experience, and the type of school he worked in. As a result of the research, it was seen that the professional development self-efficacy perceptions of DKAB teachers were at a moderate level. Considering the self-efficacy of DKAB teachers for their professional development according to the gender variable, it is seen that there is no significant difference between male and female teachers. When we look at the self-efficacy of DKAB teachers regarding their professional development according to the type of school they work in, it is seen that there is a significant difference between public and private schools and this difference is in favor of teachers working in private schools. DKAB teachers for their professional development according to their age, it is seen that there is a significant difference between DKAB teachers in the 21-30 age group and the teachers in the 41-50 age group, which is in favor of the 21-30 age group teachers. When the self-efficacy of DKAB teachers regarding their professional development is examined according to their educational status, it is seen that there is a significant difference between doctoral graduate teachers and undergraduate and graduate teachers. DKAB teachers for their professional development according to their professional experience, there is a significant difference between DKAB teachers with 21 years and more professional experience, teachers with 11-15 years of professional experience, teachers with 5-10 years of professional experience and teachers with 1-5 years of professional experience. It is seen that there is a difference and this difference is in favor of teachers with 21 years and more professional experience.