Toplumda birlik ve dayanışmanın sağlanmasında kolektif bilinç ve asabiyet kavramları üzerinden Emile Durkheim ve İbn-i Haldun'un sosyolojik görüşleri

Abstract

Sosyolojinin önemli isimlerinden İbn-i Haldun ve Emile Durkheim toplumsal yaşamın dinamiklerine yönelik görüşler sunmuş ve sosyoloji bilimine katkı sağlamışlardır. Toplumsal yaşam içinde birlik ve dayanışmayı farklı kavramlar perspektifinden açıklayan düşünürlerin fikirlerinde ortak yönler söz konusudur. İbn-i Haldun'un asabiyet kavramı toplumu bir arada tutan, toplum üyeleri arasındaki bağı açıklayan bir kavramdır. Asabiyet toplumun en küçük birimi olan aileden, uluslararası birliklere kadar varlık gösteren geniş bir kavramdır. Asabiyet kavramı ile İbn-i Haldun, bedevilikten hadariliğe geçişin dinamiklerini, toplumun nasıl bir bağlılık ile ayakta kalabileceğini açıklamaktadır. Emile Durkheim'ın kolektif bilinç kavramı da toplumdaki ortak bilinci ve dayanışmayı ifade etmektedir. Durkheim'a göre toplumsal düzenin ve birliğin sağlanması için bireyin kolektif bilinç bağlamında hareket etmesi gerekmektedir. Norm ve değerlere uygun davranan bireylerin tutumlarından meydana gelen kolektif bilinç aynı zamanda bireyin davranışlarını da şekillendirebilecek güce sahiptir. Bu araştırmada toplumsal birlik ve dayanışmanın sağlanmasında kolektif bilinç ve asabiyet kavramlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda İbn-i Haldun'un ve Emile Durkheim'ın teorileri açıklanmış ve ardından ilgili kavramlar değerlendirilmiştir.

Ibn-i Haldun and Emile Durkheim, one of the important names of sociology, presented their views on the dynamics of social life and contributed to the science of sociology. There are common aspects in the ideas of thinkers who explain unity and solidarity in social life from the perspective of different concepts. Ibn Khaldun's concept of asabiyyah is a concept that holds the society together and explains the bond between the members of the society. Asabiyyah is a broad concept that exists from the smallest unit of society, the family, to international associations. With the concept of asabiyyah, Ibn-i Haldun explains the dynamics of the transition from Bedouin to Hadari, and how a society can survive. Emile Durkheim's concept of collective consciousness also expresses the common consciousness and solidarity in society. According to Durkheim, the individual must act in the context of collective consciousness in order to ensure social order and unity. The collective consciousness, which consists of the attitudes of individuals who act in accordance with norms and values, also has the power to shape the behavior of the individual. In this research, it is aimed to examine the concepts of collective consciousness and nervousness in ensuring social unity and solidarity. For this purpose, the theories of Ibn Khaldun and Emile Durkheim were explained and then the related concepts were evaluated