Bu çalışmada Diyarbakır Silvan Boyunlu ( Yuva Dağı ) eteklerinden toplanan bazı bitkilerin ( Rhus coriaria L. yaprak, Rhus coriaria L. meyve, Capparis spinosa kök, Mentha pulegiım,, Plantago major yaprak ve Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. ) etanollü ekstrelerinin antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteleri incelenmiştir. Antioksidan aktivite için DPPH serbest radikal giderme, metal iyonlarını şelatlama testleri yapılmış olup, total fenolik, β – karoten ve likopen miktarı tespit edilmiştir. Bu çalışmada en yüksek DPPH serbest radikal giderme aktivitesi Rhus coriria L. (IC50 : 0.076 µg / mL) iken en düşük aktivite gösteren tür Capparis spinosa (IC50 : 30,39 µg / mL)'dır. Capparis spinosa en yüksek metal iyonları şelatlama aktivitesi (IC50 : 158 µg / mL) gösterirken, en düşük metal iyonları şelatlama aktivitesi Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. ( IC50 : 3074 µg / mL) türünde tespit edilmiştir. Bitki ekstreleri içerisinde Rhus coriria L en yüksek total fenol miktarına (2.48 mg / g) ve en yüksek β –Karoten miktarına (1.59 µg / g) sahip olup Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. en yüksek likopen miktarına (0.18 µg / g) sahip olduğu tespit edilmiştir. Bitki ekstrelerinin antimikrobiyal aktivitesini ölçmek için altı farklı bakteri suşu ( Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Bacillus subtilis ATCC 6051, Listeria monocytogenes ATCC 7644, Micrococcus luteus ATCC 4698, Enterococcus faecalis ATCC 29212, Escherichia coli ATCC 11229 ) kullanılmıştır. Rhus coriria L. (meyve) ve Rhus coriria L. (yaprak) ekstreleri bütün bakteri suşları üzerinde yüksek antimikrobiyal aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Ekstrelerin antimikrobiyal etkileri antibiyotikler ile mukayese edilmiş, Rhus coriria L. Bitkisine ait ekstrenin en yüksek aktivite gösteren Cefuroksim CXM30 antibiyotiğinden çok daha yüksek antimikrobiyal etki gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca ilk defa bu çalışmada Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. türünün antioksidan özellikleri belirlenmiştir.
In this study, antioxidant and antimicrobial activities of ethanolic extracts belonging to some plants (Rhus coriaria L. leaf, Rhus coriaria L. fruit, Capparis spinosa root, Mentha pulegim, Plantago major leaf and Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. ) collected from Diyarbakır Silvan Boyunlu ( Yuva Mountain) were investigated. DPPH free radical removal, metal ions chelating tests were performed for antioxidant activity, and the amounts of total phenol, β- carotene and lycopene were determined. The highest DPPH free radical scavenging activity was determined at Rhus coriria L. (IC50: 0.076 µg / mL) and lowest activity was determined at Capparis spinosa (IC50: 30.39 µg / mL). Capparis spinosa showed the highest metal ions chelating activity (IC50 : 158 µg / mL) and lowest metal ions chelating activity was determined at Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. ( IC50 : 3074 µg / mL). Among the plant extracts, Rhus coriria L. has the highest total phenol content (2.48 mg / g) and has the highest amount of β- carotene (1.59 µg / g). It was determined that Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. has the highest amount of lycopene (0.18 µg / g). Six different bacterial strains (Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Bacillus subtilis ATCC 6051, Listeria monocytogenes ATCC 7644, Micrococcus luteus ATCC 4698, Enterococcus faecalis ATCC 29212, Escherichia coli ATCC 11229) were used to determine the antimicrobial activity of plant extracts. Rhus coriria L. (fruit) and Rhus coriria L. (leaf) extracts were the highest antimicrobial activity on all bacterial strains. The antimicrobial effects of the extracts were compared with antibiotics, and it was determined that the extract of the Rhus coriria L. showed higher antimicrobial effect than the antibiotic (Cefuroxim CXM30), which showed the highest antibiotiv activity on bacteial strains. In addition, the antioxidant properties of Chrysophthalmum montanum (DC.) Boiss. were determined for the first time.
