Yılan zehirleri son zamanlarda bilim insanlarının dikkatini çekmiş ve üzerinde yapılan çalışmaların sayısı artmıştır. Yılan zehirleri; toksinler, proteinler, enzimler ve enzim inhibitörlerini içeren karmaşık yapılı karışımlardır. Yılan zehri protein ve peptitleri toksik etkinin ortaya çıkmasından sorumludur. Bununla beraber, bu moleküller tanı ve tedavide de kullanılmaktadır. Macrovipera lebetinus (Koca Engerek), Viperiade ailesine dahil olup Türkiye'deki en büyük engerek türüdür ve zehri insan üzerinde de etkilidir. Daha önce bu türün zehri üzerinde enzim saflaştırma, karakterizasyon, biyolojik aktivite ve proteomik karakterizasyona yönelik farklı çalışmalar yapılmıştır. Ancak türün zehrinin bireysel varyasyonu ile ilgili bilgiler kısıtlıdır. Bu tez çalışmasında M. lebetinus zehrinde bireysel varyasyon L-amino asit oksidaz, hyaluronidaz, ve fosfodiesteraz enzim aktiviteleri açısından araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, yakın bölgelerden elde edilmiş M. lebetinus bireylerinin zehirleri arasında varyasyon olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar gelecekte yapılacak daha kapsamlı araştırmalara ışık tutacaktır.
Snake venom has been recently taken attention of scientists and the amount of research on snake venom has been increased. Snake venom is a complex mixture containing toxins, proteins, enzymes and the enzyme inhibitors. These proteins and peptides are responsible for the toxicity of snake venoms. However, these molecules have also diagnostic and therapeutic uses. Previous research on M. lebetinus venom mainly focused on the protein purification and proteomic characterization and its biological activities. On the other hand, the knowledge regarding its individual venom variation is limited. In this thesis, individual variation in M. lebetinus venom was investigated in terms of L-amino acid oxidase, hyaluronidase and phosphodiesterase enzyme activities. Obtained results revealed the presence of the venom variation in M. lebetinus even between the individuals living close to each other. These results will shed light on more extensive studies in the future.
