Yabancı dil öğretiminde tarih boyunca çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu kaynaklardan en sık kullanılanı kuşkusuz ders kitapları olmuştur. Ders kitaplarının yaygın kullanımı da dil becerilerinin öğretimi etkinlikleri ile ilgili sistematik bir çözümleme ihtiyacını doğurmuştur. Temel dil becerilerinden birisi olan konuşma becerisinin dil bilmenin gerekliliklerinden olduğu bilinmektedir. Sözlü iletişime dayalı iletişimsel yeti ancak konuşma becerisinin etkin öğretimi yolu ile gelişmektedir. Buradan hareketle bu araştırmada yabancılara İngilizce öğretiminde kullanılan Oxford Üniversitesi Yayıncılığı tarafından hazırlanan New English File seti ile Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Yedi İklim Türkçe seti orta düzey ders kitaplarında yer alan konuşma etkinlikleri belirli ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın ilk bölümünde kuramsal çerçeveden, ikinci bölümünde kullanılan yöntemden bahsedilmiş; üçüncü bölümde ise elde edilen bulgular incelenmiştir. Bu araştırmanın amacı, New English File seti ile Yedi İklim Türkçe seti ders kitaplarında yer alan konuşma etkinliklerini karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesidir. Nitel bir araştırma olan çalışmada, doküman analizi yöntemi kullanılmış olup konuşma etkinlikleri, ders kitaplarında üniteler içerisindeki dağılım oranları, diğer becerilerle ilişkilendirme oranları, beceri alanlarına göre dağılımında konuşma becerisinin yeri, telaffuz etkinlikleri oranı, konuşma etkinliklerinin gerçekleşme anı (öncesi, sırası ve sonrası), etkinlik türleri, etkileşim türleri, görsel ve işitsel öğelerle desteklenme oranları ve Avrupa Ortak Başvuru Metni tanımlayıcılarına uygunluk düzeyleri bağlamında değerlendirilmiştir. Karşılaştırılan kitapların konuşma etkinliklerinin görsel öğelerle desteklenmesi bakımından dengeli bir dağılıma sahip olduğu, ancak işitsel öğe destekli etkinlikler konusunda Türkçe öğretimi kitaplarının yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ders kitaplarında iletişimsel yetinin gelişimine yönelik etkinliklere ağırlık verilmesi, konuşma etkinliklerinin öğrenci odaklı olması ve becerilerin dengeli ele alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Various sources have been used throughout history in foreign language teaching. The most frequently used of these sources were undoubtedly the textbooks. The widespread use of textbooks has led to the need for a systematic analysis of teaching language skills activities. It is known that speaking skill, which is one of the basic language skills, is one of the requirements of knowing a language. The communicative ability based on oral communication improves through effective teaching of speaking skills. At this point of view, in this study, speaking activities in the intermediate-level textbooks of the New English File set prepared by Oxford University Publishing, used in teaching English to foreigners and the Yedi Iklim Turkish set prepared by Yunus Emre Institute, used in teaching Turkish as a foreign language, were evaluated according to some certain criteria. In the first part of the study, the theoretical framework was mentioned, in the second part the method used was mentioned and in the third part, the findings obtained were examined. The aim of this research is to evaluate the speaking activities in the textbooks of the New English File set and the Yedi Iklim Turkish set, comparatively. In the study, which is a qualitative research, document analysis method was used and speaking activities, distribution rates within the units in the textbooks, association rates with other skills, the place of speaking skill in the distribution according to skill areas, the rate of pronunciation activities, the moment (before, during and after) of speaking activities, activity types, interaction types, rates of support with audio-visual elements and levels of accordance with the descriptors of the Common European Framework of Reference for Languages. It was determined that the compared books had a balanced distribution in terms of supporting speech activities with visual elements, but Turkish teaching books were inadequate in terms of auditory element supported activities. In addition, it was concluded that the teaching of Turkish as a foreign language textbooks should focus on activities for the development of communicative skills, speaking activities should be student-oriented and skills should be handled balancedly.
