Tek Çin politikasının başlangıcı, Çin'de siyasal mücadelenin merkezi ve çıkış noktası olan Çin İç Savaşı'dır. 1949 yılı itibarıyla Çin iç savaşının sona ermesi üzerine Çin Halk Cumhuriyeti kurulmuş olmasına rağmen, anakarada ve Tayvan'da iki farklı yönetimin kurulması sorunun günümüze kadar devam etmesine yol açmıştır. Uluslararası politikada daha aktif bir rol alan ve almaya da devam edecek olan Çin'in Tayvan'a yönelik dış politikasında barışçıl bir şekilde hareket etmesi veya Tek Çin politikasıyla ada üzerinde baskı kurmaya devam etmesi tartışılmaya devam etmektedir. Bu çalışma, Tek Çin politikası çerçevesinde Çin'in Tayvan ve Hong Kong ile ilişkilerinin tarihsel sürecini günümüze kadar ele almaktadır. Bu kapsamda çalışmada ilk olarak, Tek Çin politikasının ne anlama geldiği, nasıl ortaya çıktığı ve Çin dış politikasına etkileri Çin liderlerinin söylemleri üzerinden incelenmiştir. İkinci bölümde, Tayvan'ın tarihi, stratejik konumu ve siyasi yapısı, Tek Çin politikasının Çin-Tayvan ilişkilerine etkisi, Tayvan halkının bağımsızlık veya birleşme tutumlarının dönemsel değişiklikleri, Tayvan'ın bağımsız bir devlet olarak tanınma ve uluslararası kuruluşlara üyeliğiyle ilgili zorluklar gösterilmiştir. Üçüncü bölümde ise, Çin'in tarihi problemlerini çözme stratejisiyle oluşturulan "Tek Ülke, İki Sistem" politikası Hong Kong üzerinden incelenmiştir. Bu bölümde, Hong Kong'daki protestolar, küresel aktörlerin ve Çin'in Hong Kong sorununa yaklaşımları ele alınmıştır. Sonuç olarak çalışma, Çin gibi küresel güç olma isteği olan bir ülkenin uzun yıllardır devam eden sorunlarının etkilerini göstermiştir. Öyle ki, ABD ile rekabetinden otoriter bir yönetim tartışmalarına kadar birçok sorunda Çin'in karşısına çıkan en önemli siyasi sorunlar Tek Çin politikası kapsamında olmaya devam etmektedir. Tayvan ve Hong Kong'daki gelişmeler, Tek Çin politikasının ve "Tek Ülke, İki Sistem"in henüz beklenildiği gibi uygulanamadığını göstermiştir. Çalışmada, Tek Çin politikasının Çin için kazanımdan ziyade çözülemeyen krizlere neden olduğu vurgulanmıştır. Bu kapsamda çalışmada, Çin'in özellikle Xi Jinping döneminde bu sorunlarını çözmedikçe yani Tek Çin söylemini eyleme dönüştürmedikçe sorunların devam edeceği ifade edilmiştir.
The beginning of the One China policy is the Chinese Civil War, which is the center and starting point of the political struggle in China. Although the People's Republic of China was established after the end of the Chinese civil war as of 1949, the establishment of two different governments in the mainland and Taiwan caused the problem to continue until today. It continues to be discussed whether China, which has taken a more active role in international politics and will continue to do so, acts peacefully in its foreign policy towards Taiwan or continues to put pressure on the island with the One China policy. This study deals with the historical process of China's relations with Taiwan and Hong Kong within the framework of the One China policy. In this context, in this study, firstly, what the One China policy means, how it emerged and its effects on Chinese foreign policy have been examined through the discourses of Chinese leaders. In the second part, Taiwan's history, strategic location and political structure, the impact of the One China policy on China-Taiwan relations, the periodic changes in the independence or unification attitudes of the Taiwanese people, the difficulties related to Taiwan's recognition as an independent state and its membership in international organizations are shown. In the third part, the "One Country, Two Systems" policy, which was created with the strategy of solving China's historical problems, has been examined through Hong Kong. In this section, the protests in Hong Kong, the approaches of global actors and China to the Hong Kong problem are discussed. As a result, the study has showed the effects of the long-standing problems of a country like China, which has a desire to become a global power. So much so, that the most important political problems faced by China in many issues, from competition with the USA to discussions of an authoritarian administration, continue to be within the scope of the One China policy. The developments in Taiwan and Hong Kong have shown that the One China policy and "One Country, Two Systems" have not yet been implemented as expected. In the study, it is emphasized that the One China policy causes unresolved crises rather than gains for China. In this context, it is stated in the study that unless China solves these problems, especially in the period of Xi Jinping, that is, unless the One China discourse is transformed into action, the problems will continue.
