Depresyon hastalarında çocukluk çağı travmaları, başa çıkma tutumları, intihar düşüncesinin düzeyi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Depresyon, bireyler ve toplum üzerinde önemli etkiye sahip büyük bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü küresel nüfusun depresyon oranının % 4.4 olduğu belirlemiştir. Tüm hastalıklar arasında 2020 yılında küresel anlamda en önemli ikinci yeti yitimi sebebinin depresyon olacağı kabul edilmektedir. Dünya çapında intiharların çoğu psikiyatrik hastalıklarla ilgilidir ve depresyon bu hastalıkların başında gelmektedir. 15-30 yaş arasında ölümlerin önde gelen iki sebebinden biri intihardır. Genç intiharlarının önemli bir bölümünün sebebi olan depresyonun oluş nedenleri incelenirken çocukluk çağı travmaları ve başa çıkma tutumları değerlendirilmektedir. Çocukluk çağı travmalarının ilerleyen yaşlarda depresyonla birlikte birçok psikiyatrik bozukluğa sebep olabileceği bilinmektedir. Sağlıklı bir gelişim süreci çocukluktan itibaren karşılaşılan olumlu ya da olumsuz durumların doğru şekilde değerlendirilmesi ve durumlarla uygun biçimde başa çıkmasıyla gerçekleşir. Bu nedenle mevcut araştırma; depresyon hastalarında çocukluk çağı travmaları, başa çıkma tutumları, intihar düşüncesinin düzeyi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Niğde ilindeki Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri bölümüne başvuran, depresyon tanısı almış olan bireyler oluşturmuştur. Örneklemi ise Kasım 2018- Haziran 2019 tarihleri arasında depresyon tanısı ile hastaneye başvuran, araştırmaya dâhil edilme kriterlerini karşılayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 120 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, katılımcı bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), İntihar Düşüncesi Ölçeği (İDÖ), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ) ve Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (BÇTDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada elde edilen veriler SPSS istatistik paket programında (Version22, Chicago IL, USA) değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı ve analitik istatistikler kullanılmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen veriler sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri ile incelenmiştir. Sayısal değişkenler ile ölçeklerden alınan puanlar ve ölçeklerin birbirleri arasındaki ilişki Spearman korelasyon analizi ile kategorik değişkenlerde ölçeklerden alınan puanlar arasındaki fark ise ikili gruplarda Mann Whitney U, ikiden fazla gruplarda Kruskall Wallis testi ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması 30.90±13.22, İntihar Düşüncesi Ölçeği (İDÖ) puan ortalaması 9.60±4.06'dır. Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği'ne ait Duygusal İstismar alt boyut puan ortalaması 9.60±4.06, Fiziksel İstismar alt boyut puan ortalaması 9.60±4.06, Fiziksel İhmal alt boyut puan ortalaması 13.85±2.10, Duygusal İhmal alt boyut puan ortalaması 20.54±2.90 ve Cinsel İstismar alt boyut puan ortalaması ise 9.11±5.28'dır. Başa Çıkma Tutumları Değerlendirme Ölçeği'ne ait Pozitif Yeniden Yorumlama ve Gelişme alt boyut puan ortalaması 9.39±3.02, Zihinsel Boşverme alt boyut puan ortalaması 9.57±2.80, Soruna Odaklanma ve Duyguları Açığa Vurma alt boyut puan ortalaması 9.95±3.12, Yararlı Sosyal Destek Kullanımı alt boyut puan ortalaması 8.63±3.22, Aktif Başa Çıkma alt boyut puan ortalaması 9.05±3.12, İnkâr alt boyut puan ortalaması 7.47±2.84, Dini Başa Çıkma alt boyut puan ortalaması 9.35±3.81, Şakaya Vurma alt boyut puan ortalaması 6.96±3.11, Davranışsal Boş Verme alt boyut puan ortalaması 9.14±3.07, Geri Durma alt boyut puan ortalaması 8.92±2.36, Duygusal Sosyal Destek Kullanımı alt boyut puan ortalaması 9.30±2.80, Madde Kullanımı alt boyut puan ortalaması 9.54±3.78, Kabullenme alt boyut puan ortalaması 9.45±2.64, Diğer Meşguliyetleri Bastırma alt boyut puan ortalaması 8.28±2.23, Plan Yapma alt boyut puan ortalaması ise 8.68±3.05'dir. Katılımcıları ölçeklerden aldıkları puanlar incelendiğinde Beck Depresyon Ölçeğinden ciddi düzeyde, İntihar Düşünceleri Ölçeği ile Başa Çıkma Tutumları Ölçeği'nin tüm alt boyutlarından ise ortalama düzeyde puan aldıkları söylenebilir. Benzer şekilde Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Duygusal İstismar, Fiziksel İstismar, Duygusal İhmal ve Cinsel İstismar alt boyutlarından ortalama, Duygusal İhmal alt boyutundan ise yüksek puan aldıkları belirlenmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin ölçeklerden aldıkları puanlar arasındaki ilişki incelendiğinde; Beck Depresyon Ölçeği'nden alınan puanlar ile İntihar Düşüncesi Ölçeği'nden alınan puanlar arasında pozitif yönde yüksek düzeyde istatistiksel olarak anlamlı, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Duygusal İstismar alt boyut puanları arasında ise pozitif yönde zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir. İntihar Düşüncesi Ölçeği'nden alınan puanlar ile Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Duygusal İstismar, Fiziksel İstismar ve Fiziksel İhmal alt boyut puanları arasında pozitif yönde zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Başa Çıkma Tutumları Ölçeği'nin Soruna Odaklanan Başetme alt boyut puanları ile Beck Depresyon Ölçeği puanları arasında negatif yönde zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Cinsel İstismar alt boyutu puanları arasında pozitif yönde zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Başa Çıkma Tutumları Ölçeği'nin Duyguya Odaklanan Başetme alt boyutu puanları ile Beck Depresyon Ölçeği, İntihar Düşüncesi Ölçeği ve Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Fiziksel İstismar alt boyutu puanları arasında negatif yönde zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir. Başa Çıkma Tutumları Ölçeği'nin İşlevsel Olmayan Başetme alt boyutu puanları ile Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği'nin Cinsel İstismar alt boyutu puanları arasında pozitif yönde orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Bulgular doğrultusunda depresyon tanılı bireylerde depresif belirtilerin yoğunluğunun intihar düşüncesi düzeyi ile yakından ilişkili olduğu, çocukluk çağı travmatik deneyimlerinin depresyonun şiddetini etkilediği, başetme tutumlarının işlevsel olmayışının hastalık tablosunu olumsuz etkilediği söylenebilir. Anahtar Kelimeler : Depresyon, İntihar Düşüncesi, Çocukluk Çağı Travmaları, Başa Çıkma Tutumları Tez Danışmanı : Doç. Dr. Figen İNCİ, Dr. Öğr. Üye. Derya EVGİN Sayfa Adeti : 111+xiv sayfa

Depression is recognized as a major public health problem that has a significant impact on individuals and society. The World Health Organization has identified that the depression rate of the global population is 4.4%. It is accepted that depression will be the second most important cause of disability in 2020 among all diseases globally. Most of the suicides worldwide are related to psychiatric disorders and depression is the leading one. One of the two leading causes of deaths between the ages of 15-30 is suicide. Childhood trauma and coping attitudes are seen as the causes of depression, which is the major cause of young suicides. It is known that childhood traumas can cause many psychiatric disorders with depression in later years. A healthy development process takes place through proper evaluation of positive and negative situations encountered from childhood and dealing with such situations appropriately. Therefore, this study has been conducted to analyze childhood traumas, coping attitudes, level of suicidal ideation and the relationship between them. The population of the study is comprised of individuals who were admitted to the Psychiatry Department of Niğde Ömer Halisdemir University Training and Research Hospital in Niğde with a diagnosis of depression. The sample consisted of 120 patients who were admitted to the hospital with the diagnosis of depression between November 2018 and June 2019, who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. Data were collected using a descriptive questionnaire, Beck Depression Inventory (BDI), Suicidal Ideation Scale (SIS), Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) and Evaluation Of Coping Attitudes (COPE). The data obtained from the study were evaluated in SPSS statistical program (Version22, Chicago IL, USA). Descriptive and analytical statistics were used in the evaluation of the data. The data obtained from the data collection instruments were analyzed with number, percentage, average and standard deviation values. Spearman correlation analysis was used to analyze the relationship between scales and numerical variables. The difference between the scores obtained from the scales in categorical variables was evaluated by Mann Whitney U test in paired groups and Kruskall Wallis test in groups with more than two participants. The mean score of the Beck Depression Scale was 30.90 ± 13.22 and the mean score of the Suicidal Ideation Scale was 9.60 ± 4.06. The average score of the Childhood Trauma Scale was 9.60 ± 4.06, the average score of Physical Abuse was 9.60 ± 4.06, the average score of Physical Neglect was 13.85 ± 2.10, the average score of Emotional Neglect was 20.54 ± 2.90 and the lower scale average score of Sexual Abuse was 9.11 ± 5.28. The mean score of the Positive Reinterpretation and Development subscale of the Coping Attitudes Assessment Scale was 9.39 ± 3.02, the average score of Mental Discharge was 9.57 ± 2.80, the Problem Focusing and Exposing Emotions subscale average score was 9.95 ± 3.12, Useful Social Support Usage subscale mean score was 8.63 ± 3.22, mean score of Active Coping subscalewas 9.05 ± 3.12, average of Denial subscale score was 7.47 ± 2.84, average of Religious Coping subscale score was 9.35 ± 3.81, mean score of Joking subscalewas 6.96 ± 3.11, The mean score of the Behavioral disengagement subscale was 9.14 ± 3.07, the average of the Refraining subscale score was 8.92 ± 2.36, the average score of Emotional Social Support Use subscale was 9.30 ± 2.80, the average score of Substance Use was 9.54 ± 3.78, the average subscale score for Acknowledgement was 9.45 ± 2.64, Other Engagement Suppression subscale average score was 8.28 ± 2.23, and the Planning Sub-dimension average score was 8.68 ± 3.05. When the scores of the participants were examined, it can be said that they got serious scores from the Beck Depression Scale and average scores from all sub-dimensions of the Suicidal Thoughts and Coping Attitudes Scale. Similarly, the participants scored higher on the Childhood Trauma Scale, Emotional Abuse, Physical Abuse, Emotional Neglect, and Sexual Abuse subscale, and Emotional Neglect subscale. The following findings have been gathered from the analysis on the relationship between the scores of the individuals participating in the study; a statistically significant positive correlation has been found between the Beck Depression Inventory scores and the Suicide Ideation Scale scores and a weak positive correlation has been found between the Childhood Trauma Scale and Emotional Abuse subscale scores. A weak statistically significant correlation has been found between the scores obtained from the Suicidal Ideation Scale and the Childhood Trauma Scale, Emotional Abuse, Physical Abuse and Physical Neglect subscale scores. In the Coping Attitudes Scale, there was a weak statistically significant negative correlation between the scores of the Problem Oriented Coping subscale and Beck Depression Scale. There was a statistically significant positive weak correlation among Childhood Trauma Scale and Sexual Abuse subscale scores.In the Coping Attitudes Scale, there was a negative, weak, statistically significant correlation among the scores of obtained from the Emotion-Focused Coping subscale, Beck-Depression Scale, Suicidal Ideation Scale and Childhood Trauma Scale, Physical Abuse subscale. There was an average-level statistically significant positive correlation between the scores obtained from Non-Functional Coping subscale of Coping Attitudes Scale and those from Sexual Abuse subscale of Childhood Trauma Scale. According to the findings, it can be said that the intensity of depressive symptoms is closely related to suicidal ideation in children with depression, childhood traumatic experiences affect the severity of depression and dysfunctional coping attitudes negatively affect the illness. Key Words :Depression, Suicidal Ideation, Childhood Trauma, Coping Attitudes Thesis Advisor : Assoc. Prof. Dr. Figen İNCİ, Number of Pages : 111+xiv pages