Bu çalışmada, 1988-2018 döneminde, Türkiye’de havayolu yolcu transferi (taşınan yolcu sayısı)
üzerinde etkili olduğu düşünülen bazı iktisadi göstergeleri analiz etmek amaçlanmıştır. Havayolu
ulaşımının gerek yolcu gerekse yük taşımacılığı açısından lojistik sistemlerinin önemli bir tercihi olan
zaman unsuru açısından diğer taşımacılık seçeneklerine nispeten baskın olması, ülkemizin son yıllarda
havayolu taşımacılığına büyük yatırımlar yapması, coğrafi konumumuz nedeniyle havayolu
taşımacılığında önemli bir konumda yer alması ve havayolu taşımacılığının ekonomik katkıları
sebebiyle son yıllarda bu alanda akademik çalışmalar yoğunlaşmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın
bağımlı değişkeni, Türkiye’de havayolu yolcu transferi (taşınan yolcu sayısı)’dir. Bağımsız
değişkenleri ise GSYH, kentleşme, kişilerarası sosyal küreselleşme endeksi ve tüketici fiyat
endeksi’dir. Çalışmada kurulun modelin analizinde Autoregressive Distributed Lag Model (ARDL)
and Error Correction Model (ECM) kullanılmıştır. ARDL analizi sonucuna göre, Türkiye’de Havayolu
ile taşınan yolcu sayısı (HYY) üzerinde kentleşme (PU) göstergesinin istatistiki olarak anlamlı ve
pozitif yönlü etkisi varken; tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) istatistiksel olarak anlamlı ve negatif
yönlü etkisi olduğu belirlenmiştir. Modelin Hata Düzeltme Modeli (ECM) sonucunda ise, hata
düzeltme teriminin istatistiki olarak anlamsız olduğu tespit edilmiştir.
In this study, it is aimed to analyze some economic indicators that are thought to be effective on air
passenger transfer (number of passengers carried) in Turkey during the 1988-2018 period. In recent
years, academic studies in this field have intensified due to the fact that airways transporting is
relatively dominant over other transport options in terms of time, which is an important choice of
logistics systems in terms of both passenger and freight transport, our country has made large
investments in airways transporting in recent years, our country has an important position in airways
108
transporting due to our geographical location, and there are economic contributions of airways
transporting. Accordingly, the dependent variable of the study is air passenger transfer (number of
passengers carried) in Turkey. Its independent variables are GDP, urbanization, interpersonal social
globalization index and consumer price index. In the study, Autoregressive Distributed Lag Model
(ARDL) and Error Correction Model (ECM) were used in the analysis of the installed model.
According to the ARDL analysis result, while the urbanization (PU) indicator has a statistically
significant and positive effect on the number of passengers transported by air (HYY) in Turkey; It has
been determined that the consumer price index (CPI) has a statistically significant and negative effect.
As a result of the Error Correction Model (ECM) of the model, it was determined that the error
correction term was statistically insignificant.
