Bu araştırmanın amacı, 11-18 yaş aralığındaki ergenlerin cinsiyeti kontrol edildiğinde, benlik saygısı
düzeyinin boyun eğme davranışı düzeyini yordayıcı ilişkisinde denetim odağının aracı rolünün
değerlendirilmesidir. Araştırmanın yönteminde, uygun örnekleme ile oluşturulan çalışma grubunda, ölçme
araçlarından elde edilen veriler üzerinde, SPSS programı kullanılarak regresyon analizleri yapılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu Samsun’da yaşayan 11 ve 18 yaş aralığındaki ergenler oluşturmuştur. Çalışma
grubundaki 336 katılımcıya, Coopersmith Benlik Saygısı, Kontrol Odağı ve Boyun Eğme Davranışı ölçme
araçları uygulanmıştır. Cinsiyet kontrol edildiğinde, benlik saygısının boyun eğme davranışının düzeyini
yordayıcı ilişkisinde, denetim odağının aracı rolünün olduğu görülmüştür. Sobel testle değerlendirilen, kısmi
aracı ilişkinin negatif yönde olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak araştırma bulgularına göre yapılan
değerlendirmelerde, benlik saygısı arttıkça boyun eğme davranışı düzeyinin düştüğü, devreye aracı rolüyle
içten denetim odağı girdiğinde boyun eğme davranışı düzeyinin daha fazla düştüğü; benlik saygısı azaldıkça
boyun eğme davranışı düzeyinin arttığı, devreye aracı rolüyle dıştan denetim odağı girdiğinde boyun eğme
davranışı düzeyinin daha fazla arttığı değerlendirilmiştir.
In this study, it was examined the mediator correlation of the locus of control in the relationship
between the self-esteem and submissive behaviours on the adolescents aged between 11 and 18 years. The
study group consisted of adolescents aged between 11 and 18, who were determined with appropriate sampling
method. In the study, Coopersmith Self-Esteem, Locus of Control and Submissive Behaviour measurement
scales were applied to 336 participants. Psychometric and descriptive analysis were analysed by the means of
SPSS program. Hypotheses were evaluated by regression analysis. When the gender of the 11-18 age groups
was controlled, the level of self-esteem was predictive of the level of submissive behaviour. This relationship
appeared to be negative. When the mediator role of the locus of control added on the model, it was seen that
there was a decrease in the submissive behaviour value. Values were interpreted as a partial mediator
relationship. The partial mediator relationship, which was evaluated by Sobel test, was found to be negative.
According to the results, the level of submissive behaviour at a high level of self-esteem was low. It was
evaluated that the level of submissive behaviour was lower when the level of internal locus of control was
higher. The higher the level of self-esteem and the more internal locus of control were, the lower the level of
submissive behaviour level was.
