Konaklama İşletmeleri Çalışanlarının Örgütsel Değişim Ve İş Güvencesizliği Algıları Arasındaki İlişkide İstihdam Edilebilirliğin Düzenleyici Rolü

Abstract

Bu tez çalışması ile örgütsel değişim ve iş güvencesizliği algısı arasındaki ilişkide istihdam edilebilirliğin düzenleyici etkisinin kuramsal ve ampirik olarak ortaya konulması amaçlanmıştır. İlgili yazın taraması sonucunda ortaya çıkan araştırma sorusuna yanıt arayabilmek amacıyla araştırma hipotezleri geliştirilmiş ve kuramsal bir model oluşturulmuştur. Araştırmanın evreni, Nevşehir'de faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri çalışanları olarak belirlenmiştir. Ancak, araştırmanın zaman ve maliyet kısıtları, araştırma evreni üzerinde tam sayım yapılmasına imkân vermediğinden, evreni en iyi şekilde temsil edebilecek örneklem hacmi belirlenmiş ve toplam 361 çalışandan veri toplanmıştır. Çalışmanın kuramsal çerçevesi doğrultusunda geliştirilen araştırma hipotezlerinin sınanabilmesi amacıyla ise yapısal eşitlik modelinden (Structural Equation Modeling-SEM) yararlanılmıştır. Bu doğrultuda, önce ölçüm modeli aracılığıyla çalışmada kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlikleri test edilmiştir. Hipotezlere ilişkin bulgular ise doğrudan ve düzenleyici etkiye ilişkin oluşturulan iki farklı yapısal model aracılığıyla yürütülen yol analizleri sonucunda elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, değişimin sıklığı ve değişimin etkisinin iş güvencesizliği algısı üzerinde pozitif yönlü; planlı değişimin ise iş güvencesizliği algısı üzerinde negatif yönlü, anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, örgütsel değişim ve iş güvencesizliği arasındaki ilişkide istihdam edilebilirlik algısının düzenleyici etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. İstihdam edilebilirlik algısının düzenleyici etkisinin hangi durumlarda geçerli olduğunu açıklayabilmek için ise basit eğim (simple slope) grafikleri çizilmiştir. Bu doğrultuda, elde edilen bulgular özellikle değişimin sık yaşandığı ve planlı değişim algısının düşük olduğu durumlarda, düşük istihdam edilebilirlik algısının iş güvencesizliği algısını artırdığı; yüksek istihdam edilebilirlik algısının ise tampon etki görevi üstlenerek iş güvencesizliği algısını azalttığını göstermektedir. Ancak, hem değişim sıklığının düşük, hem de planlı değişim algısının yüksek olduğu durumlarda, istihdam edilebilirlik algısının düzenleyici bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Diğer taraftan, düşük istihdam edilebilirlik algısının, değişimin etkisinin iş güvencesizliği üzerindeki pozitif yönlü etkisini güçlendirdiği tespit edilmiştir.

In this study, it was aimed to reveal theoretically and empirically moderating effect of employability in the relationship between organizational change and job insecurity. A theoretical model was set and research hypotheses were developed in order to find answer to the research question that arise as a result of the relevant literature review. The population of the study was determined as employees of four and five star accommodation enterprises operating in Nevşehir. However, since the time and cost constraints of the research did not allow complete counting on the research population, the sample size which could best represent the population was determined and data was collected from a total of 361 employees. In order to examine the research hypotheses which were developed in accordance with the theoretical framework of the study, Structural Equation Modeling (SEM) was used. In this context, firstly the validity and reliability of the scales used in the study were tested by means of the measurement model. Findings related to hypotheses were obtained as a result of the path analysis conducted through two different structural models, which were formed on direct and interaction effects. According to the results of the study, it was determined that the frequency of change and the effect of the change have a positive; planned change has a significant, negative effect on job insecurity perception. Furthermore, it was stated that employability perception has a moderating effect in the relationship between organizational change and job insecurity. Simple slope test was used to explain in which situations the interaction effect of employability perception is valid. In this respect, the findings show that low employability perception increases the perception of job insecurity, especially when change is frequent and the perception of planned change is low. In the meantime, high employability perception acts as a buffering effect and reduces job insecurity perception. Despite these findings, it was determined that employability perception did not have a interaction effect, when both the frequency of change was low and the perception of planned change was high. On the other hand, it was determined that low employability perception strengthens the positive effect of change effect on job insecurity.