Avrupa Birliği sürecinde gıda sektöründe izlenebilirlik ve Türkiye uygulamaları

Abstract

İzlenebilirlik; gıda, gıdanın elde edildiği hayvan, yem veya gıdaya karıştırılması tasarlanan ya da karıştırılan maddenin üretim, işleme, dağıtım ile ilgili tüm aşamalarının izlenmesini kapsayan bir sistemdir. Bir gıda ürününün geçmişini izleyebilme, tedarik zinciri boyunca el değiştirmesiyle ilgili tüm bilgileri, kesin ve resmileştirilmiş bir biçimde toplayabilme, hem modern şirketler, hem de gıda güvenliğinin sağlanması açısından kamu için bir zorunluluktur. Bu zorunluluk, yasal düzenlemelere uyum, uluslararası standartlar ve sertifikasyon gereksinimleri, pazarlama stratejileri ve programlarının uygulanması, ürün kökeninin, kimliğinin ve kalitesinin kanıtlanması ve en önemlisi ortaya çıkabilecek sıhhi salgınların yayılmasına karşı etkin tepki yöntemlerinin gerekliliği gibi pek çok nedenden kaynaklanmaktadır. Bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişim, gıda izlenebilirlik sistemlerinin gelişimini de olumlu yönde etkilemektedir. Buna rağmen, gıda izlenebilirliğinin Türkiye şartlarında arz zincirin karmaşık yapısı ve tarım sektöründe karşılaşılan bazı yapısal sorunlar nedeniyle hedeflenen konuma gelmesi gecikmektedir. Bu nedenle bu çalışmada, mevcut sistem ortaya konularak sistemin daha etkin bir yapı kazanması için yapılması gerekenler tartışılmıştır.

Traceability is a system containing tracing food, the animal that food is obtained, feed and the substance that is planned or expected to be mixed with food and all the steps of production, procession, distribution of expected material. The ability to monitor the past of a food product, to gather all the information about handover during the supply chain, in a precise and formalized form is a must for the public as well as for the provision of modern companies and food safety. This obligation comes from many reasons such as compliance with legal regulations, international standards and certification requirements, the application of marketing strategies and programs, the provenance of the origin of the product, its identity and quality, and the need for effective response methods against the spread of sanitary outbreaks. The rapid development of information technology also affects the development of food traceability systems positively. Nevertheless, food traceability is delayed due to the complex structure of the supply chain in Turkey and some structural problems in the agricultural sector. Thus, by revealing current system, what to do in order system to gain a more efficient structure is argued in this study.