Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin tedaviye uyum, hastalık algısı ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) olan bireylerin tedaviye uyum, hastalık algısı ve yaşam kalitesini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma Mart 2015-Mart 2016 tarihleri arasında bir devlet hastanesinde yer alan göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran ve araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 165 hasta ile yürütülmüştür. Çalışmanın yapılabilmesi için ilgili kurumlardan gerekli izinler ve etik kurul onayı ayrıca çalışmaya katılan bireylerden yazılı bilgilendirilmiş gönüllü olur alınmıştır. Araştırmanın verileri, Hasta Tanıtım Formu, Hastalık Algısı Ölçeği ve Saint George solunum anketi (SGRQ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Ki-kare, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis testleri veSpearman Kolerasyon Analizi kullanılmıştır. Çalışmada hastaların %78.2'sinin ilaçlarını düzenli kullandığı belirlenmiştir. Ayrıca hastaların ilaçlarını düzenli kullanma durumu ile Hastalık Algısı Ölçeği ve Sait George Solunum Anketi alt boyut puan ortancaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). Hastalık algısı ölçeğinin hastalık tipi alt boyut puan ortalaması 7.04 ±3.09 olarak saptanmış olup, hastaların hastalığın başlangıcından bu yana yaşadıkları belirtilerden en çok ağrı, uyku güçlükleri, soluk almada güçlük ve hırıltılı solumayı hastalıklarıyla ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. Ayrıca, hastalık algısı ölçeğinin hastalık hakkındaki görüşler boyutundaki alt boyut puan ortalamaları; süre (akut/kronik) 18.10± 3.46, sonuçlar 17.90±3.53, kişisel kontrol 18.40 ±3.64, tedavi kontrolü 15.22+3.47, hastalığı anlayabilme 15.49±3.62, süre (döngüsel) 12.16±3.12, duygusal temsiller 18.06±4.44, hastalık nedenleri boyutundaki alt boyut puan ortalamaları ise psikolojik atıflar 18.36±3.26, risk etkenleri 21.29±3.94, bağışıklık 9.06±2.33, kaza ve şans 5.50±2.09 olarak tespit edilmiştir.Hastaların St George solunum anketi semptom, his, aktivite alt boyutu ve toplam puan ortalamaları sırasıyla 60.63±13.98, 41.82 ±15.89, 42.81±18.08, 45.31±13.13 olarak belirlenmiştir. Hastalık algısı ölçeği hastalık tipi boyutu ile St George Solunum anketi his alt boyutu ve toplam puanı arasında pozitif yönde, çok zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (p<0.05). Çalışma sonucunda hastaların yaşadıkları belirtiler artıkça yaşam kalitelerinin negatif yönde etkilendiği belirlenmiştir. KOAH hastalarının tedavi uyumlarının, hastalık algılarının ve yaşam kalitelerinin tedavi ve bakım sürecinde değerlendirilmesi ve uygun hemşirelik girişimlerinin planlanması önerilmiştir.

This study was conducted as a descriptive study in order to determine the treatment adherence, illness perception and quality of life of the patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). The study was conducted between March 2015 and March 2016 with a total of 165 patients who applied to the chest diseases policlinic in a public hospital and fulfilled the criteria for inclusion in the study. In order to conduct the study, necessary permissions and approval of the ethics committee were obtained from the relevant institutions and written informed consent was obtained from the individuals who participated in the study. Data were collected by using patient identification form, The Illness Perception Questionnaire and Saint George's Respiratory Questionnaire (SGRQ). In the evaluation of the data; Chi-square, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis tests and Spearman's correlation analysis were used. In the study, it was determined that 78.2% of the patients used their medication regularly. In addition, it was determined that there was no statistically significant difference between the patients' regular use of their medications and the mean scores of the Illness Perception Questionnaire and Sait George's Respiratory Questionnaire subscale scores. (P> 0.05). The mean score of the disease type subscale of the Illness Perception Questionnaire was 7.04 ± 3.09 and it was determined that the most common symptoms of the patients since the onset of the disease were pain, sleep difficulties, difficulty in breathing and wheezing. In addition, the subscale averages of the opinions about the illness dimension of the Illness Perception Questionnaire were as follows; duration (acute / chronic) 18.10 ± 3.46, results 17.90 ± 3.53, personal control 18.40 ± 3.64, treatment control 15.22 + 3.47, understanding the disease 15.49 ± 3.62, duration (cyclic) 12.16 ± 3.12, emotional representations were determined as 18.06 ± 4.44. The mean subscale scores in the causes of disease dimension were; psychological attribution was 18.36 ± 3.26, risk factors were 21.29 ± 3.94, immunity was 9.06 ± 2.33, accident and chance were 5.50 ± 2.09. The mean subscale, symptom, feeling, activity subscale and total score of the Sait George's respiratory questionnaire were 60.63 ± 13.98, 41.82 ± 15.89, 42.81 ± 18.08, 45.31 ± 13.13, respectively. There was a positive and very weak statistically significant relationship between the disease type dimension of the illness perception questionnaire and the subscale and total score of the Sait George's Respiratory Questionnaire (p <0.05). As a result of the study, it was determined that as the symptoms experienced by patients increased, their quality of life was negatively affected. Evaluation of treatment adherence, illness perceptions and quality of life of patients with COPD during treatment and care process and planning of appropriate nursing interventions have been proposed. It is recommended that treatment adherence, illness perceptions and quality of life of patients with COPD should be evaluated during treatment and care process and appropriate nursing interventions should be planned.