Nevşehir’de farklı su kaynaklarıyla sulanan sebzelerde ağır metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb, Zn) birikimi

Abstract

Bu araştırma, Nevşehir bölgesinde farklı su kaynakları ile sulanan arazilerden toplanan toprak, su ve sebzelerdeki ağır metal birikiminin tespiti ve çevresel kirliliğin belirlenmesi amacıyla bir çalışma yürütülmüştür. Bölgede tarımsal olarak yetiştirilen 4 farklı bitki türünden; Lycopersicon esculentum (domates), Capsicum annuum (biber), Allium cepa (soğan), Phaseolus vulgaris (fasulye) ve bitkilerin yetiştikleri topraklardan, çalışma alanında mevcut sulardan (kuyu, ırmak, kanal, dere) 2012-2013 güz dönemlerinde düzenli olarak örnekler toplanmıştır. Bu örneklerde Cu, Zn, Fe, Cr, Cd, Pb, Ni düzeyleri ICP-OES cihazı kullanılarak saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere göre; Sulusaray lokasyonundan toplanan domates yaprağında 5.3583 μg g–1 Nikel tespit edilmiştir. Avanos lokasyonundan toplanan Soğan’ın kökünde ve Avanos toprak örneğinde sırasıyla 4.0840 μg g–1 ve 4.7427 μg g–1 Çinko tespit edilmiştir. Avonos Biber kök örneğinde 0.0287 μg g–1 ve Nar lokasyonu atıksu girişinden alınan Soğan yaprağında örnekte 0.0297 μg g–1 Kadmiyum belirlenmiştir. Fe açısından, Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün verilerine göre bazı sebzelerde sınır değerlerin aşıldığı, en fazla akümülasyonun ise kök > gövde > yaprak > meyve şeklinde olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda; Kızılırmak suyu ile sulanan Avanos istasyonunda genel olarak en yüksek ağır metal değerleri tespit edilirken, en düşük ağır metal miktarlarının ise kontrol noktası olan kuyu suyu ile sulanan Kavak istasyonundaki örneklerde olduğu tespit edilmiştir.