Osmanlı Eyübü'nde kadın ve mülkiyet (1700-1725)

Abstract

Bu çalışmada Eyüp Şer'iyye Sicilleri doğrultusunda kadınların mülkiyet hakları yoluyla sosyal ve ekonomik hayattaki rolünü ortaya çıkarılmış olacaktır. Bulundukları dönem itibariyle kadınlar bir takım unsurlar sayesinde maddi kaynaklara sahip olmuşlar ve diledikleri şekilde değerlendirmişlerdir. Sahip oldukları mülklerin tasarruf ve yönetim hakları özgür bir biçimde kadınlara bırakılmıştır. Kadınların mahkemeye her türlü mülkiyet işlemleri için başvurabildikleri görülmektedir.Kadınlar hem davacı hem de davalı olarak mahkemede yer almaktadır. 18. yüzyılın başlarına ait Eyüp mahkeme kayıtlarında yer alan davalar, dönemin kadınlarının hayatlarının işleyiş biçimlerindeki çeşitliliği aktarması noktasında önemli kaynak durumundadırlar. Genelden özele indirgeyerek ele aldığımız konumuzda hedeflediğimiz asıl nokta Osmanlı Eyübü'nde kadınların hangi yollar ile mülkiyet edindikleri, mülklerini değerlendirme şekillerini ve Osmanlı Devleti'nde ekonomik hayatta ne derece rol oynadıklarını ortaya koymaktır. Eyüp Şer'iyye Sicillerinden istifade edilerek 1700-1725 yılları arasında Eyüp'te yaşayan kadınların mahkemeye müracaat etmiş oldukları dava kayıtlarının incelenmesi yoluyla, farklı sosyal ve ekonomik seviyelerde olan kadınların yaşam standartları ve mülklerini değerlendirme hususundaki anlayışları hakkında veriler ortaya koyulmaktadır. Buna istinaden Osmanlı toplumunda sosyoekonomik hayatta kadının edindiği yeri ve önemi de gösterilmektedir. Buradaki husus Osmanlıda kadının menkul ve gayrı menkulüne dair konuyla ilgili olarak daha spesifik tespitler yapılabilmesinin amaçlanmış olmasıdır.

In this study, the role of women in social and economic life will be revealed in accordance with Eyüp Court Records. As of the period in which they were employed, women had material resources and used them in any way they wanted. The rights of savings and management of their properties were freely left to women. Women could apply to the court for all kinds of property transactions. They were both plaintiffs and defendants in the court. The cases in the Eyüp court records belonging to the early 18th century are important sources for the explanation of this diversity in which the lives of women were operated. Within this area study the main point we aim is to determine the ways in which women acquired property, the way they used their property and the role they played in the economic life in the Ottoman Empire. Using the Eyüp Court Records and the data on the perception of living standards and properties of women at different social and economic levels are examined. Furthermore the case records of women who applied to the court -living in Eyüp between 1700 and 1725- are determined. Therefore, the place and importance of women in socioeconomic life in Ottoman society are also depicted. The main aim of this study is to make more specific determinations about the movable and immovable property of women in the Ottoman Empire.