Kültür ekonomisi ve endüstrisi bağlamında üzümün hikâyesi: Nevşehir örneği

Abstract

Kültür bir toplumun değer yargılarının bütünüdür. Bu değerler bütününün yerelden alınıp ulusala, küresele taşınmasında kültür ekonomisi ve endüstri büyük önem arz etmektedir. Kültür ekonomisi, ayrıca kültürün ekonomiye dönüşmesini sağlamaktadır. Ekonominin kültürel bir yanının bulunduğu, kültürün de ekonomik bir boyutunun var olduğu kabul edildiğinde kültür, hayatın içerisinde her türlü etkinlikte yer almakta ve ekonomiyi yönlendirmektedir. Bu bağlamda Nevşehir bölgesinde yüzyıllardır üretilen ve tüketilen üzüm, kültür ekonomisi ve endüstrisi bağlamında kendini markalaştırarak bölgeye katma değer sağlamaktadır. Kültürün ekonomiye dönüşebilmesi için var olan geleneksel bilgiyi pazarlaması gerekmektedir. Bu anlamda o bölgede üretilen, icra edilen değerler zorunlu ve sonradan gelişen sebeplerden dolayı pazar ortamına girmeye başlamaktadır. Birçok bölgede olduğu gibi gelenekte var olan üzüm hasadı yani bağ bozumu, bağ sahipleri ve komşularla yapılırken günümüzde festivallerle çeşitli bölgelerden, ülkelerden gelen turistlerin katılımıyla yapılmaktadır. Festivallerin bu duruma gelmesi bölge için önemli bir girdi sağlamaktadır. Bölgenin kalkınması, tanıtılması, marka yaratma adına önem arz etmektedir. Söz konusu festivaller ve kültür gezileri görmek, deneyimlemek, tatmak, fikir sahibi olmak, yaşamak ve yaşatmak için önemli organizasyonlar olarak değerlendirilmektedir. Nevşehir bölgesinde üzüm sadece tarım ve yukarıda ifade edildiği gibi turizmin kapsamında kalmamış aynı zamanda atasözü, deyim, mâni ve türkü gibi türlerin oluşturduğu sözlü kültür ürünlerine ve halk edebiyatına; insan yaşamında önemli bir yere sahip olan mutfak kültürüne; insan yaşamı boyunca insanın korkularının dayanağını oluşturan inanç ve inanışlara; insanın kendisini ve çevresindeki canlıları iyileştirmek için her zaman başvurduğu halk hekimliğine ve halk baytarlığına da konu olmuştur. Bu tezde üzümün konu olduğu hemen bütün alanlar bölgede yapılan derlemelerden elde edilen verilerle kültür ekonomisi bağlamında ele alınıp incelenmiştir.

Culture is the totality of the values of a society. Cultural economy and industry are of great importance in the transfer of these values from the local to the national and the global. Cultural economy also enables the transformation of culture into economy. When it is accepted that the economy has a cultural side and that culture has an economic dimension, culture takes part in all kinds of activities in life and directs the economy. In this context, grapes produced and consumed in Nevşehir region for centuries provide added value to the region by branding itself in the context of culture economy and industry. In order for culture to transform into an economy, it must market existing traditional knowledge. In this sense, the values produced and performed in that region are beginning to enter the market environment due to compulsory and later developing reasons. As in many regions, the grape harvest, which is in the tradition, is done with the vineyard owners and neighbors, while today it is done with the participation of tourists from various regions and countries. The fact that festivals come to this state provides an important input for the region. It is important for the development and promotion of the region in terms of creating a brand. These festivals and cultural tours are considered as important organizations to see, experience, taste, have an idea, live and keep alive. In the Nevşehir region, grapes are not only within the scope of agriculture and tourism as stated above, but also to oral culture products and folk literature formed by genres such as proverbs, idioms, mâni and folk songs; culinary culture that has an important place in human life; beliefs and beliefs that form the basis of human fears throughout human life; It has also been the subject of folk medicine and folk veterinary, which people always resort to to heal themselves and the living creatures around them. In this thesis, almost all areas that grape is the subject of are dealt with by the data obtained from the compilations made in the region and examined in the context of cultural economy.