Katı atık yönetimi ve sorunları:Tıbbi atıklar üzerine hastanelerde yapılan bir uygulama

Abstract

Son zamanlarda yaşanan hızlı kentleşme, teknolojideki ilerlemeler ve uygulanan çeşitli ekonomik politikalar sonucu ortaya çıkan aşırı tüketim kültürü, katı atık konusunu oldukça önemli bir hale getirmiştir. Katı atık genel olarak yeniden kullanılabilme özelliğini yitirmiş, işlevsel olarak bir değeri olmayan, istenilmeyen, yaşanılan ortamdan uzaklaştırılması gereken her türlü madde ve malzemeleri ifade etmektedir. Toplum sağlığını tehdit eden katı atıklar, hastanelerin de yaşadığı bir problemdir. Bu kapsamda bu tez çalışmasının amacı, katı atık ve tehlikeli katı atık türlerinden olan tıbbı atık kavramını teorik olarak inceleyerek, hastanelerdeki atıkların nasıl oluştuklarını ve bunların hangi yöntemlerle bertaraf edildiğini ortaya koyabilmektir. Ayrıca, hastane personelinin tıbbi atık yönetimi uygulamalarına ilişkin düşüncelerini belirlemek de çalışmanın amaçları arasındadır. Bu amaçlara ulaşabilmek için Kayseri 'de üç, Nevşehir'de ise bir özel hastanede anket çalışması yapılmıştır. Hastanelerde genel olarak tıbbi atık yönetim uygulamalarının başarılı yürütülmediği tespit edilmiştir. Özellikle çalışanlar üzerinde etkin denetim yapılmadığı anlaşılmıştır. Hastanelerin tümünde atıkların evsel ve tıbbi atık olarak ayrıldığını fakat tıbbi atıkların kendi içinde sınıflandırılmadan atıldığı gözlemlenmiştir. Bu dört hastaneden biri tıbbi atıkları haftada üç defa toplarken, diğer üç tanesi ise günlük 2 veya 3 kez toplandığını ifade etmişlerdir. Geçici atık depolarının hacimleri ise iki hastanede 6 m² iken, diğer hastanelerde 25 ve 30 m²dir. Hastanelerdeki geçici atık depolarının hacmi en az iki günlük atığı alabilecek boyutlarda olması ve atıkların 48 saatten fazla bu depolarda bekletilmemek üzere bertaraf sahasına taşınması gerekmektedir. Yapılan analizler sonucunda, hastane personelinin tıbbi atık yönetimi uygulamalardan başarılı ve verimli sonuç alınabilmesi için hastanelerde etkin denetim yapılması ve sağlık personeline okul aşamasındayken gerekli derslerin verilmesi yönünde düşüncelerinin olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Katı atık, tıbbi atık, atık yönetimi, sağlık personeli.

The recent rapid urbanization, advances in technology, and the excessive consumption culture resulting from the various economic policies have made the issue of solid waste very important.Solid waste generally refers to all kinds of materials and materials that have lost its property of being re-usable, which have no functional value and which should be removed from the living environment.Solid wastes that threaten public health are a problem for hospitals. In this context, the aim of this thesis study is to examine the concept of medical waste, which is one of the solid waste and hazardous solid waste types, by theoretically and to show how the wastes in the environment and in hospitals are formed and how they are disposed of. In addition, determining the thoughts of hospital staff on medical waste management is among the aims of the study. In order to reach these objectives, three questionnaires were conducted in Kayseri and a private hospital in Nevşehir. In general, it was determined that medical waste management practices were not carried out successfully in hospitals. It was understood that there was no effective supervision over the employeesin particular.It was observed that in all of the hospitals, wastes were separated as domestic and medical wastes, but the medical wastes were discharged without classification in itself. One of these four hospitals said that they collected medical waste three times a week, while the other three stated that they were collected 2 or 3 times a day.The volumes of temporary waste repositories are 6 m² in two hospitals, 25 and 30 m² in other hospitals. The volume of temporary waste storage in hospitals should be at least two days' waste, and the wastes must be transported to disposal area for not more than 48 hours. As a result of the analyzes made, it was determined that the hospital personnel's attitudes towards medical waste management practices should be effectively supervised in order to obtain successful and productive results, and that the health personnel should be given necessary lessons during the school phase.