Musavver Hâle dergisinin çeviri yazısı ve edebiyat ile ilgili metinlerin incelenmesi

Abstract

Süreli yayınlar başlangıçta haber verme, bilgilendirme amacıyla ortaya çıkmış ancak zamanla birer eğitim aracı olarak yayımlanmaya devam etmiştir. Türk edebiyatında, basın yayım faaliyetlerinin özellikle gazete ve dergilerin, kültürel mirası nesilden nesile aktarması bakımından önemi yadsınamaz. Edebiyat tarihi siyasetten, sosyal hayattan ayrı düşünülemez, bir dönemi aydınlatmak istiyorsak o dönemin siyasi, sosyal ve kültürel ortamına değinmemiz gerekir. Bu bağlamda gazete ve dergiler dönemin aydınlatılması açısından önemli bir rol üstlenir. II. Abdülhamit döneminde de iletişimin hızla artması, basın yayım faaliyetlerinde patlama yaşanması üzerine oluşan siyasi-sosyal sistemde kendilerine yer bulmak isteyen aydınlar kitle iletişim araçlarını kullanarak gazete ve dergilerde yazılarına yer verir. Bu çalışmada II. Meşrutiyet döneminde 1909 Aralık - 1910 Şubat tarihleri arasında, İstanbulda toplam üç sayı olarak yayımlanan Musavver Hâle dergisinin yayımlanmış tüm sayılarının günümüz harflerine aktarımının yapılması ve dergide yer alan edebî metinlerin tespit edilip sınıflandırılarak içerik ve şekil itibariyle incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma sonucunda Türk edebiyatında yirminci yüzyıldaki eserin çeviri yazı ve inceleme alanına çeşitlilik kazandırılarak dönemin edebî zevki hakkında bilgi sahibi olunacaktır. Çalışmanın giriş bölümünde Osmanlı Devletine matbaanın gelişi, gazetecilik ve dergicilik hakkında kısa bilgiler verilerek dönemin basın yayım hayatı ve süreli yayınları tanıtılmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde derginin yayın çizgisi, şair ve yazar kadrosu, edebî türleri hakkında bilgiler mevcuttur. İkinci bölümde dergide yer alan metinler şekil ve tür özelliklerine göre ayrılarak incelenmiş, üçüncü bölümde ise derginin çeviri yazısına yer verilmiştir. Çalışma tezle ilgili genel hatlarıyla bir değerlendirilme yapılarak sonlandırılmıştır.

Periodicals initially appeared with the purpose of carrying news and conveying information however continued to be published as an educational tool over time. In Turkish literature, the importance of publication activities, especially newspapers and magazines, cannot be overemphasized in terms of cultural transmission within generations. The history of literature is inseparable from politics and social life, if we want to shed light on an era we need to touch upon the political, social and cultural environment of that period. In this regard newspapers and magazines play an important role in enlightening the period. Intellectuals who wanted to find a place for themselves in the socio-political system that emerged due to the rapid increase in communication and the explosion in the press and publication activities during the reign of II. Abdülhamit published their articles in newspapers and magazines using the mass media. This study was aimed to transfer all the published issues of Musavver Hâle journal which was released as a total of three issues in İstanbul during the Constitutional Monarchy between December 1909 and February 1910 to contemporary letters and identify and classify the literary texts in the journals and investigate them in terms of content and form. As a result of the study, this twentieth century work in Turkish literature will bring diversity to the field of transliteration and analysis and inform about the literary understanding of the period. In the introduction part of the study, the press and publication area and the periodicals of that era were introduced by giving a brief information about the arrival of the printing press to the Ottoman Empire, journalism and magazine publishing. In the first part, there is information about the journal's publication line, staff list (poets and writers) and literary genres. In the second part, the texts in the journal were examined by categorization of their form and genre, and in the third part the article on the journal's transliteration was included. The study was concluded by making an evaluation about the thesis in general.