Abstract:
Tarihe; geçmişin incelenmesi, geçmişle ilgili bilgi ve belgelerin toplanarak yorumlanması demek doğrudur. Tarih, geçmişte yapılan işlerin ve hadiselerin tamamını ifade eder. Tarih, yaşanmış geçmiştir. Dolayısıyla geçmişle ilgilenir. Tarih, olayları bir film şeridi gibi gözümüzün önünden geçirir. Tarih, insanoğlunun gelişme ve olgunlaşmasında, kişi ve toplum seviyesinde, fizikî ve ruhî alanda meydana gelen durumları ve sonuçlarını inceler. Tarih bir nevi insanoğlunun kurduğu medeniyetin genel tablosu demektir. Tarihe ait belgeler, insanoğluna geçmişini gösteren lambalardır. İnsanoğlu bu lambalar sayesinde geçmişini daha iyi tanımaya ve aydınlanmaya çalışır. Zamanın ruhuna hükmetmenin yolu, geçmişte zamanın ruhuna hâkim olanların bıraktıkları izleri takip etmektir. Fetihnâmeler, tarihte bırakılan izleri aydınlatan birer ışıktır. Onlar, Osmanlı Tarihi için çok önemli belgelerdir. Fetihnâme, İslam devletlerinde savaş sonunda bir ülke, şehir veya bölge fethedildiği zaman, bu kazanılan zaferin tüm komşu ülkelere duyurulması için yazılan belgelerdir. Makalemizdeki amaç; bu belgelerin tarihçesini, içeriğini ve tarihimizde yerini belirtip bazı fetihnâmelerden örnekler sunmaktır. Fetihnâmeler tarihi aydınlatan belgeler olduğundan, onları iyi değerlendirmek gerekir. Fetihnâmeler Osmanlı Tarihi’ni araştırmak ve incelemek isteyenler için vazgeçilmez vesikalardır. Fetihnâmeleri kaleme alanlar, yer yer ayet ve hadislere de yer vermişler, olaylara dinî boyut kazandırmışlardır. Fetihnâmeler tarihin doğrudan bir parçasıdır.