Abstract:
Son yıllarda, sanayi ve teknoloji alanında gerçekleşen ilerlemeler, yanlış tarım politikaları ve diğer antropojenik etkilere bağlı olarak ortaya çıkan, akarsularda ve göllerde ağır metal kaynaklı kirlilik araştırmaları; farklı bilim dallarında araştırmalar yürüten birçok bilim insanın ilgi odağı olmaktadır. Türkiye’nin en önemli nehirlerden bir tanesi olan Kızılırmak Nehri, hızlı kentleşme, sanayileşme ve antropojenik etkiler nedeniyle yüksek oranlarda ağır metal yükü taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Nevşehir ili sınırlarından geçen Kızılırmak Nehrinin, Gülşehir, Avanos ve Sarıhıdır Köyü hattında, nehir tabanından multisampler (bozulmamış sediment örnekleyici) cihazı kullanılarak alınan, bozulmamış sediment karot örneklerindeki Manganez (Mn), Demir (Fe), Krom (Cr), Çinko (Zn), Kurşun (Pb), Bakır (Cu), Alüminyum (Al) ve Arsenik (As) ağır metallerinin, mevcudiyetini araştırmak ve analiz etmektir. Bu çalışma kapsamında, saha çalışmaları, Orta Kızılırmak Havzası Nevşehir İli, Gülşehir ilçesi ve Sarıhıdır Köyü arasındaki bölgede nehrin doğal akışı ve arazi yapısı da göz önüne alınarak, 7 örnekleme noktası tespit edilerek gerçekleştirilmiştir. Sediment kalitesini incelemek ve kirlilik düzeyini derecelendirmek için, Kanada Sediment Kalite Yönergesi, PEL (olası etki seviyesi) , TEL (Sınır etki seviyesi), ERL (Etki aralığı alt sınırı), ERM (Etki aralığı ortancası) ve Ref. (Endüstri öncesi referans değerler) sınır değerleri dikkate alınmıştır. Ayrıca, Cr, Zn, Pb, Cu, As ağır metal analiz sonuçları, elementlerin toksik etkilerinin belirlenmesi için kullanılan TRI (Toksik Risk İndeksi) esas alınarak değerlendirilmiştir.