Abstract:
Çağdaş İngiliz felsefesi ve romanının temsilcilerinden Iris Murdoch, eserlerinin edebî derinliğini felsefe zeminine oturtan ve
ahlaki kaygıları ön planda tutan bir yazardır. Sevgi ve iyilik temalarını yücelttiği eserlerinde kendi ahlak felsefesi üzerinden
bireyin gerçekleştirdiği değişimi ön plana alır. Iris Murdoch
tarafından yazılan İtalyan Kızı; karanlık sırlar, yasak ilişkiler
ve utanç verici gerçeklerle örülü bir aile hikâyesini anlatır.
Eserde, metinlerarası göndermelerden yararlanan yazar, metne
görsel ve çok katmanlı bir estetik kazandırmıştır. Bu çalışmada,
İtalyan Kızı adlı roman incelenerek yazarın söz konusu unsurları nasıl kullandığı ve metni hangi yönlerden zenginleştirdiği
araştırılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda roman kişilerinin fiziki ve ruhî portrelerinin çizilmesinde, iç dünyalarına
yönelik algı oluşturmada metni zenginleştirme yöntemi olarak
metinlerarasılığın kullanıldığı görülmüştür. Bu amaçla, roman
kişilerinin fiziki portrelerinin çizilmesinde Matthias Grünewald
ve Gislebertus gibi sanatçıların eserlerinden, William Shakespeare’in Fırtına adlı oyunundaki Caliban’dan, Yunan mitolojisinden Medusa ve Hesperos’tan yararlanılmıştır. Romanda
ruhî portrelerin belirgin hâle getirilmesi amacıyla dinî kadın
figürlerden Rahibe Teresa, psikanalist ve yazar Lou Andreas
Salome, Alice Harikalar Diyarında’dan Alice ile benzerlik kurulmuştur. Bunun yanı sıra, dinî göndermeler olarak İncil’den
alıntılar ve Âdem ile Havva anlatısının kullanıldığı görülmüş-
tür. Bu sayede Iris Murdoch’un, roman kişilerinin fiziksel deği-
şimini ve ruhsal yolculuğunu görünür hâle getirdiği, kullandığı
göndermelerin sözcüklerle kurulu edebî metni zenginleştirdiği
tespit edilmiştir.