Abstract:
Öz- Bu çalışmanın amacı "Adil Davranışlar Gösterme Ölçeği" nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının sonuçlarını ortaya koymaktır. Ölçek İslam ahlakına göre adalet erdeminin ilkelerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Ölçeğin hazırlık aşamasında, uzman görüşlerinden sonra,70 maddeden 26 madde çıkarılmış madde sayısı 44'e indirilmiştir. Pilot uygulama yedi farklı fakülte ve bölümden rastlantısal olarak seçilen 256 üniversite öğrencisi üzerinde yapılmış-tır. Faktör analizi sonucunda, dağınık ve düşük yük değerlerinden dolayı olumsuz ifade içeren 2 madde, ayrıca denekler tarafından tam olarak anlaşıl-madığı düşünülen 3 madde çıkarılmıştır. Daha sonra bazı maddelerin ifadeleri değiştirilip, yeni sorular da eklenerek, 40 maddelik bir form oluşturulmuştur. 40 maddeden oluşan yeni anket formu, 9 farklı fakülte ve bölümlerden 1. ve 4. sınıfta öğrenim gören 919 kişilik gruba uygulanmıştır. Faktör analizi sonucun-da bazı maddeler dağınık ve düşük yük değerlerinden dolayı ölçekten çıkarıl-mış, toplam varyansın % 61,302 'sini açıklayan 32 madde ve altı boyut ortaya çıkmıştır. Varimax faktör döndürme işleminden sonra, teorik bilgiler çerçeve-sinde, madde yüklerinin de birbirine yakınlığı göz önüne alınarak, 32 madde-den oluşan 5 boyutlu ("inanç-ibadet", "farkındalık" "emanet-doğruluk", "önyar-gıdan uzak olma", "israftan kaçınma") bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla yapılan faktör analizi ve güvenilirliğini test etmek için yapılan iç-tutarlılık analizi sonuçları, "Adil Davranışlar Gösterme Ölçeği (ADGÖ)" nin geçerli, güvenilir ve istatistikî açıdan araştırmaya uygun olduğunu göstermektedir.
Abstract- The aim of this study is to reveal the results of the vali-dity and reliability of “Fair Treatment Scale”. The scale was pre-pared basing on the principles of the virtue of justice in Islamic morality. The first stage of study, having utilized from theoretical background and consulting views of the various experts, it was eliminated 26 elements out of 70 elements that were collected. Number of the elements has been reduced from 70 to 44. Firstly, pilot study has been carried out on the randomly chosen 256 uni-versity students in seven different faculties and departments. At the end of the factor analysis, some elements, 2 elements conta-ing negative statements and 3 elements not understood by test subjects have been eliminated, due to statistical scattered and low load. Expressions of other some elements have been altered, in addition to new elements, questionnaire form with 40 elements has been created. Secondly new questionnaire form has been carried out on randomly chosen 919 university students with first and fourth years in nine different faculties and departments. At the end of the factor analysis, some elements have been elimina-ted, due to statistical scattered and low load, it has been conclu-ded a scale explaining % 61,302 of the total variance and with 32 elements and six factors. After varimax factor rotation, conside-ring the theoretical background and similar elements in terms of load, it has been obtained a scale consisting of 32 elements and five factors (“faith-worship”, “awareness”, “trust-righteousness”, “being away from prejudice”, “avoiding prodigality”). Results of factor analysis for analyzing the construct validity of the scale and for analyzing the reliability of internal consistency have been concluded that the scale was valid, reliable, and suitable for sta-tistical researchs.
