Türk medyasında yaban hayatı kaçakçılığı

Abstract

Türkiye biyoçeşitlilik açısından küçük bir kıta özelliği göstermektedir. Ülkede yerli türlerin yasal ticareti (özel izinler dışında) mümkün olmamakla birlikte, bazı yabancı ve evcil türlerin yasal ticareti yapılmaktadır. Bu nedenle zaman zaman kaçakçılık vakaları görülebilmektedir. Daha önce ülke genelinde medyada biyokaçakçılık ile ilgili bir değerlendirme yapılmamıştır. Bu çalışmada kaçakçılık haberleri Google arama motorunda farklı anahtar kelimeler kullanılarak araştırılmıştır. Bu haberler tarih, materyal türü (fosil, soğan, tohum, deri, tırnak, kürk, boynuz, diş, yumurta, zehir, birey), formu (canlı, ölü), takım, familya, cins, tür, coğrafi bölge ve il verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda 1999 – 2020 yılları arasında Türkiye’de bu konuda toplam 517 haber tespit edilmiştir. Yapılan haberlerin % 45’i biyokaçakçılık (yerli tür), % 44’ü egzotik tür, % 7’si çiftlik hayvanı ve %2’si evcil tür kaçakçılığı üzerinedir. Son on yılda özellikle canlı birey yerine bitki soğanı, diş, deri, post, kabuk ve kürk gibi vücut parçalarının kaçakçılığında dikkat çekici bir artış olmuştur. Kaçakçılık haberlerinin %49’u Marmara Bölgesi’nde yapılmıştır. Bu oranda hava limanı üzerinden yapılan kaçakçılık ile İstanbul ve karayolu kaçakçılığı ile Edirne ön plana çıkmaktadır. Bu araştırma ile bitki, mantar ve hayvansal organizmaların kaçakçılığı hakkında Türk Medyası’nda yer bulmuş olan haberlerin tarihçesi ve genel durumu ortaya çıkarılmıştır. Bu haberlerin % 37’si 2020 yılında yapılmıştır. Bu oranda, Covid 19 pandemisi nedeniyle uluslararası yaban hayatı ticaretinin askıya alınmış olmasının etkili olduğu düşünülmektedir.