İlköğretim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama yeterlilikleri ve uygulama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP), özel gereksinimli bireyin gelişimi veya ona uygulanan programın gerektirdiği disiplin alanlarında, eğitsel gereksinimlerini karşılamak üzere uygun eğitim ortamlarından ve destek hizmetlerden en üst düzeyde yararlanmasını öngören yazılı dokümandır. Kısaca BEP, öğrencinin nereye ulaşacağının ve nasıl ulaşacağının belirtildiği yol haritasıdır. Bu noktada öğretmenlerin rolü çok büyüktür. Öğretmenlerin BEP hazırlama yeterlilikleri ne kadar iyiyse programın verimliliği o kadar artacaktır. Bu araştırmanın amacı; ilköğretim öğretmenlerinin bireysel eğitim programı hazırlama yeterlilikleri ve uygulama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırmanın yöntemi nitel yöntem ve nicel yöntemin bir arada kullanıldığı karma yöntemdir.Araştırma Nevşehir ilinde görevli BEP'li öğrencisi olan ilköğretim öğretmenleriyle sınırlı tutulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu ve öĺçek kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi ve verilerin SPSS paket programı ile incelenerek ortaya konan aritmetik ortalama, standart sapma, frekans, yüzde, varyans analizi ile t testi analizi yapılarak ortaya konan sonuçların analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin "BEP hazırlama yeterliliğinizi nasıl buluyorsunuz? '' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "beceri, bilgi, süre, ölçme, gözlem, tecrübe ve sevgi" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin "BEP hazırlarken karşılaştığınız güçlükler nelerdir?'' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "destekten yoksunluk, bilgi, eğitim, aile, gözlem, tecrübe ve sevgi" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin "BEP uygulama sürecini nasıl yönetiyorsunuz?'' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "plan, beceri, amaç, zaman, süreç ve performans" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin "BEP'i uygularken uygun eğitim ortamı ve zamanlama sürecinde hangi koşulları dikkate alıyorsunuz? '' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "yöntem, iletişim, gelişim, yetenek, ihtiyaç, süre, sevgi ve destek" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin "BEP değerlendirme aşamasında hangi kriterleri ölçüt olarak kullanıyorsunuz? '' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "farklılık, gereksinim, gelişim, izleme, ölçme, öncelik ve ihtiyaç" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin "BEP'i değerlendirirken dikkat ettiğiniz hususlar nelerdir? '' sorusuna vermiş oldukları yanıtların analizi sonucunda öğretmenlerden alınan yanıtlara bakıldığında; "amaç, performans, yetenek, bilgi, 12 beceri, süre, bireysel farklılık ve ölçme" kodlarından oluşmuştur. Öğretmenlerin bireysel eğitim programı hazırlama yeterliklerinin; bep hazırlık öncesi, hazırlama, aile ve katılım ve uygulama ve değerlendirme alt boyutlarında görüşlerinin kısmen katılıyorum düzeyinde olduğu incelenen veriler ile tespit edilmiştir.Araştırmamızda cinsiyet değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda erkek öğretmenlerin daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri ve her iki grubunda bütün alt boyutlarda "kısmen yeterli'' görüyorum düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Araştırmamızda mezun olunan okul türü değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda diğer fakülte mezunlarının daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri ve her iki grubunda bütün alt boyutlarda "kısmen yeterli'' görüyorum düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Araştırmamızda eğitim durumu değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda lisans mezunlarının daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri ve her iki grubunda bütün alt boyutlarda "kısmen yeterli'' görüyorum düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Araştırmamızda hizmet içi eğitim alma durum değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Araştırmamızda branş değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda branşı diğer olan öğretmenlerin daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmamızda sınıf mevcudu değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda 26 ve üzeri sınıf mevcudu olan sınıflarda görev yapan öğretmenlerin daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri ve her iki grubunda bütün alt boyutlarda "kısmen yeterli'' görüyorum düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Araştırmamızda kıdem değişkenine göre; Bireysel eğitim programı hazırlama yeterliğine ilişkin tüm alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise tüm alt boyutlarda 1-5 yıl kıdemi olan öğretmenlerin daha yüksek düzeyde görüş belirttikleri ve her iki grubunda bütün alt boyutlarda "kısmen yeterli'' görüyorum düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın bulgu ve sonuçlarından yola çıkarak sınıflarında BEP'li öğrenci yer alacak öğretmenlere sene başında kendilerinin görüşlerine başvurarak bireysel eğitim programı hakkında yeterli bilgileri olup olmadığı gözden geçirilmelidir. Böylece bireysel eğitim programı konusunda eksikleri olan öğretmenler tespit edilerek giderilmelidir. Öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitimler artırılmalı ve bireysel eğitim programi hazırlama ve bu programı uygulama konusunda gereken yeterlilikleri kazanmaları sağlanmalıdır. Üniversitelerde öğretmenlik alanında eğitim gören öğretmen aday adaylarının kaynaştırma eğitimlerine ilişkin teorik ve uygulamalı eğitimlerine yönelik olarak düzenlemeler yapılabilir. Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi olan öğretmenler arasında iş birliğine dayalı çalışmalar yapılabilir. Anahtar Kelimeler : BEP, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, Eğitim, Program, Yeterlilik.

The Individualized Education Program (IEP) is a written document that envisages the development of the individual with special needs or the highest level of benefit from appropriate educational environments and support services in order to meet their educational needs in the discipline areas required by the program applied to them. In short, IEP is a road map that states where the student will reach and how they will reach it. At this point, the role of teachers is very big. The better the teachers' competencies in preparing IEPs, the higher the efficiency of the program will be. The purpose of this research; The aim of this study is to examine and evaluate primary school teachers' opinions about individual education program preparation competencies and implementation process. The method of the research is mixed method in which qualitative method and quantitative method are used together. In the research, semi-structured interview form and scale were used as data collection tools. In the analysis of the data, content analysis and arithmetic mean, standard deviation, frequency, percentage, variance analysis and t test analysis were performed by examining the data with the SPSS package program. As a result of the research, the teachers' "How do you find your IEP preparation proficiency? When we look at the answers received from the teachers as a result of the analysis of the answers to the question "''; It consisted of the skill, knowledge, time, assessment observation, experience and love". Considering the answers received from the teachers as a result of the analysis of the answers given by the teachers to the question "What are the difficulties you encounter while preparing IEP?"; It consisted of the categories of "support, knowledge, education, family, observation, experience and love". As a result of the analysis of the answers given by the teachers to the question "How do you manage the IEP implementation process?", when the answers received from the teachers are examined; It consisted of the categories of "plan, skill, purpose, time, process and performance". What conditions do you take into account in the appropriate educational environment and timing process when teachers implement the "IEP"? When we look at the answers received from the teachers as a result of the analysis of the answers to the question "''; It consisted of the categories of "method, communication, development, ability, need, time, love and support". What criteria do you use as a criterion during the IEP evaluation phase? When we look at the answers received from the teachers as a result of the analysis of the answers to the question "''; It consisted of the categories of "difference, need, development, monitoring, measurement, priority and need". What are the points that teachers pay attention to when evaluating the "IEP"? When we look at the answers received from the teachers as a result of the analysis of the 15 answers to the question "''; It consisted of the categories of "purpose,performance, ability, knowledge, skill, time, individual difference and assessment". Teachers' competencies in preparing individual education programs; In the sub-dimensions of IEP pre-preparation, preparation, family and participation, and implementation and evaluation, it was determined by the analyzed data that their views were partially at the level of agree. According to the gender variable in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program. When the arithmetic averages of the groups were examined, it was determined that male teachers expressed a higher level of opinion in all sub-dimensions, and both groups expressed their opinions at the level of "partially sufficient" in all sub-dimensions. According to the graduated school type variable in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program. When the arithmetic averages of the groups were examined, it was determined that undergraduate graduates expressed a higher level of opinion in all sub-dimensions, and both groups expressed their opinions at the level of "partially sufficient" in all sub-dimensions. According to the in-service training status variable in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program. According to the branch variable in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program. When the arithmetic averages of the groups were examined, it was concluded that the teachers with other branches expressed a higher level of opinion in all sub-dimensions. According to the class size variable in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program.When the arithmetic averages of the groups are examined, it has been determined that teachers working in classes with 26 or more classrooms in all sub-dimensions have a higher level of opinion and in both groups they express an opinion at the level of "partially sufficient" in all sub-dimensions. According to the variable of seniority in our research; No significant difference was found in all sub-dimensions of the competency of preparing an individual education program. When the arithmetic averages of the groups are examined, it has been determined that teachers with 1-5 years of seniority in all sub-dimensions express a higher level of opinion and in both groups they express an opinion at the level of "partially sufficient" in all sub- dimensions. Based on the findings and results of the research, teachers who will have students with IEP in their classes should be consulted at the beginning of the year to see if they have sufficient information about the individual education program. Thus, teachers who have deficiencies in the individual education program should be identified and eliminated. In-service training for teachers should be increased and they should be provided with the necessary qualifications to prepare and implement an individual education program. Arrangements can be made for the theoretical and practical training of prospective teacher candidates studying in the field of teaching at universities. Keywords: Process, IEP, Individualized Education Program, Education, Program, Sufficiency.