Balon turu deneyimlerinde akış durumunun algılanan değere ve tekrar deneyim isteğine etkisi

Abstract

Akış kavramı insanların günlük hayatın karmaşasından uzaklaşıp, boş zamanlarını değerlendirmeleri için katıldıkları etkinliklerdeki davranışlarını açıklayan kavram olarak ifade edilmektedir. Akış deneyimi herhangi bir etkinliği gerçekleştirmekte olan kişinin etkinliğe odaklandığı, tamamen dahil olduğu ve etkinlik süresince haz aldığı ve kendini tamamen o ana kaptırdığı durum olarak değerlendirilmektedir. Akışı yaşamak turistik deneyimlerin birçoğunda mümkün olabilmektedir. Kapadokya Bölgesi'ndeki sıcak hava balonculuğu deneyiminin bölgedeki yüksek ekonomik getirisi düşünüldüğünde, balon deneyimi akış durumunun ele alınarak incelenmesi, turizm alanında yapılacak araştırmalar için önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı, yaşanılan balon turu deneyimindeki akış durumunun, bu deneyimde algılanan değere ve deneyim sonrasında bireyde bıraktığı etkiye göre tekrar deneyimleme isteğine etki edip etmediğini, etki ediyorsa bu etkinin ne yönde olduğunu tespit etmektir. Bu amaçların gerçekleştirilmesi için literatür taraması yapılarak değişkenler belirlenmiş, ölçekler oluşturulmuş ve anket formu hazırlanmıştır. Şubat 2021 - Mart 2022 tarihleri arasında Nevşehir il, ilçe ve kasabalarındaki otel ve acenteler aracılığıyla balon etkinliğine katılmış turistlerden veriler toplanmıştır. Araştırma sonucunda 209 yabancı, 194 yerli olmak üzere toplamda kullanılabilir 403 anket verisine ulaşılmıştır. Katılımcıların daha önce balon turunu deneyimleme deneyimlememe durumlarına ilişkin veriler incelendiğinde; yerli ve yabancı misafirlerin çoğunluğunun daha önce balon turunu deneyimlemedikleri görülmüştür. Keşfedici faktör analizinde, balon turu deneyimi ölçeğinin 4 boyutta (eğitim, estetik, eğlence, kaçış) olduğu tespit edilmiştir. Yapılan basit regresyon analizi sonuçlarına göre; balon turu deneyimlerindeki akış durumunun, algılanan değer ve tekrar deneyim isteği üzerindeki etkilerinin pozitif yönlü olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Yani katılımcıların balon turunu gerçekleştirirken içinde bulundukları duygu durumu olumlu yönde arttıkça (akış durumu), algılanan değer ve tekrar deneyim isteğinde de artış gözlemlenmektedir. Bölgede etkinlik ve konaklama hizmeti sunan işletmelerin, söz konusu bu araştırma sonuçlarından elde edilen verilerle, potansiyel turistlerin balon turlarına yaklaşımları hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanabilecek ve bu vesileyle elde edilen verilerin, bölgedeki işletmecilerin değişen tüketici isteklerine göre yeni pazarlama stratejileri geliştirebilmelerini sağlayarak, kendi gelirlerini ve bölge ekonomisini güçlendirmeleri konusunda fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

The concept of flow is expressed as the concept that explains the behavior of people in the activities they participate in to get away from the complexity of daily life and evaluate their spare time. Flow experience is considered as the situation in which the person performing any activity focuses on the activity, is fully involved, takes pleasure during the activity and completely immerses himself in that moment. Living the flow is possible in most touristic experiences. Considering the high economic return of the hot air ballooning experience in the Cappadocia Region, it is important for the research to be done in the field of tourism to examine the balloon experience flow situation. The aim of the research is to determine whether the flow situation in the balloon tour experience affects the desire to experience again according to the perceived value of this experience and the effect it leaves on the individual after the experience, and if it affects, to determine in what direction it has an effect. In order to achieve these goals, the variables were determined by literature review, scales were created and a questionnaire form was prepared. Between February 2021 and March 2022, data were collected from the tourists who participated in the balloon event via hotels and agencies in Nevşehir provinces, districts and towns. As a result of the research, a total of 403 usable survey data, 209 foreign and 194 domestic, were reached. When the data on whether the participants have experienced the balloon tour before are examined; It has been observed that the majority of domestic and foreign guests have not experienced the balloon tour before. In the exploratory factor analysis, it was determined that the balloon tour experience scale had 4 dimensions (education, aesthetics, entertainment, escape). According to the results of the simple regression analysis; It has been concluded that the effects of the flow state in the balloon tour experiences on the perceived value and desire to experience again are positive. In other words, as the emotional state of the participants increases in a positive way (flow state), an increase is observed in the perceived value and desire to experience again. With the data obtained from the results of this research, it will be possible for the businesses providing event and accommodation services in the region to have information about the approaches of potential tourists to balloon tours and it is thought that the data obtained on this occasion will be beneficial for the operators in the region to develop new marketing strategies according to the changing consumer demands, and to strengthen their own income and the regional economy.