COVID-19 aşı okuryazarlığı ve COVID-19 aşısına yönelik tutumları etkileyen faktörler

Abstract

Koronavirüs hastalığı 2019’u (COVID-19) yenmenin en etkili yolunun dünyadaki popülâsyonların toplu olarak aşılanması olduğu konusunda geniş bir fikir birliği bulunmaktadır. Bireylerin aşılamaya ilişkin tutumları aşı okuryazarlığından etkilenmektedir. Bu çalışma COVID-19 aşı okuryazarlığı ve COVID-19 aşısına yönelik tutumları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma 472 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında Tanıtıcı Özellikler Anket Formu, COVID-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçeği ve COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Google Formlar aracılığıyla oluşturulan elektronik veri toplama formları ile toplanmıştır. Katılımcıların COVID-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçeği toplam puan ortalaması ile fonksiyonel aşı okuryazarlığı ve iletişimsel/eleştirel aşı okuryazarlığı alt boyut puan ortalamalarının sırasıyla 2,90±0,45, 2,74±0,71 ve 2,98±0,62 olduğu belirlenmiştir. COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği puan ortalamasının ise 3,47±0,65, olumlu tutum alt boyut puan ortalamasının 3,58±1,01 ve olumsuz tutum alt boyut puan ortalamasının 3,39±0,54 olduğu saptanmıştır. COVID-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçeği toplam puanı ile COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği toplam puanı, COVID-19 aşısına yönelik olumlu tutumlar ve olumsuz tutumlar alt boyut puanları arasında zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,01). Katılımcıların COVID-19 aşı okuryazarlığı ve COVID-19 aşısına yönelik tutum skorlarının orta düzeyin üzerinde olduğu saptanmıştır. Katılımcıların COVID-19 aşı okuryazarlığı düzeyi arttıkça COVID-19 aşısına yönelik hem olumlu hem olumsuz tutum skorlarının arttığı belirlenmiştir.