Serbest zaman doyumunun algılanan sosyal yetkinliği ve psikolojik sağlamlığı yordama gücü

Abstract

Bu çalışma lise öğrencilerinin serbest zaman doyumlarının algılanan sosyal yetkinliği ve psikolojik sağlamlığı yordama gücünü incelemek amacıyla yapılmıştır. İlişkisel araştırma modelindeki çalışmanın örneklem grubunu 399 kadın, 360 erkek, toplam 759 (Ortyaş= 15.81± 1.10) lise öğrencisi oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen bireyler “Algılanan Sosyal Yetkinlik Ölçeği (ASYÖ)” (Sarıçam ve ark., 2013), “Serbest Zaman Doyum Ölçeği (SZDÖ)” (Gökçe & Orhan, 2011), “Psikolojik Sağlamlık Ölçeği Kısa Formunu (PSÖ-KF)” (Doğan, 2015) cevaplamışlardır. Parametrik testlerin temel varsayımlarının test edilmesinden sonra ANOVA, MANOVA, t-testi, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Bağımsız örneklemler için yapılan t-testi analizi sonuçlarına göre katılımcıların “ASYÖ” ve “PSÖ-KF” puanları cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. MANOVA analizi sonuçları, cinsiyet değişkeninin “SZDÖ” puanları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğunu göstermiştir. Faktör bazında yapılan ANOVA sonuçları, katılımcıların “psikolojik”, “sosyal”, “fiziksel”, “estetik” alt boyut puanlarında cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Analiz sonuçları, “ASYÖ” puanları arasında katılım sıklığı değişkenine göre anlamlı bir fark olduğunu, “KPSÖ” puanları arasında ise farklılaşma olmadığını göstermiştir. MANOVA sonuçları ise katılım sıklığı değişkeninin katılımcıların “SZDÖ” puanları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğunu ve ölçeğin tüm alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğunu göstermiştir. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda, serbest zaman doyumunun algılanan sosyal yetkinliğin ve psikolojik sağlamlığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, serbest zaman aktivitelerine katılımdan elde edilen doyumun katılım sıklığı ile arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, serbest zaman doyumunun algılanan sosyal yetkinliği ve de psikolojik sağlamlığı yordama gücünün olduğu da belirlenmiştir.