Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım düzeyleri ile duygusal emek davranışları

Abstract

Bu araştırma, hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım düzeyleri ile duygusal emek davranışlarını ve bunlar arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve analitik tipte yapılmıştır. Araştırma Kayseri ilinde bulunan bir hastanenin yataklı servislerinde görev yapan, çalışma kriterlerine uyan ve çalışmayı kabul eden 313 hemşire ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, Kişisel Tanıtım Formu, Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği (MMDBÖ), Manevi Destek Algısı Tespit Ölçeği (MDATÖ) ve Hemşirelerin Duygusal Emek Davranışı Ölçeği (HDEDÖ) kullanılmıştır. Veriler gerekli sözel ve yazılı onamlar alındıktan sonra yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı tarafından toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistikler, bağımsız iki örnek t testi, tek yönlü varyans analizi, Duncan testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan hemşirelerin, %90.1’i kadın, %39.9’u çoklu dâhili birimlerde görev yapmakta, %92.0’ı lisans mezunu, %92.0’ı servis hemşiresi pozisyonunda, %64.5’i karma vardiyada çalışmakta olup yaş ortalaması 33.1±6.5’tir. MMBDÖ puan ortalamasının 3.76±0.42, MDATÖ puan ortalamasının 49.99±6.74, HDEDÖ toplam puan ortalamasının 4.02±0.44, yüzeysel davranış alt boyut puan ortalamasının 3.97±0.51, derinlemesine davranış alt boyut puan ortalamasının 4.01±0.49, samimi davranış alt boyut puan ortalamasının 4.09±0.52 olduğu saptanmıştır. MMBDÖ ve MDATÖ puanları yüksek olan hemşirelerin HDEDÖ puanlarının da yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.001). Sonuç olarak, hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım düzeyleri arttıkça manevi destek algısı düzeylerinin de arttığı, maneviyat ve manevi bakım düzeyleri ile manevi destek algısı düzeyleri arttıkça manevi bakım hakkında fikir sahibi olmalarına ve manevi gereksinimlere önem vermelerine rağmen manevi bakımı uygulayamadıkları için duygusal emek davranışı düzeylerinin de arttığı bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda, hemşirelerin manevi bakım verme düzeylerini etkileyen, duygusal emek davranış düzeyini belirleyen daha geniş tabanlı araştırmaların yapılması ve yapılan bu araştırmaların sonucuna göre, hemşirelik eğitim müfredatında maneviyat ve manevi bakım ile ilgili konuların daha fazla yer alması, hemşirelere manevi yaklaşım ve manevi bakım ile ilgili hizmet içi eğitimlerin verilmesi önerilmektedir.