Özet:
Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve dünyayı etkisi altına alan Covid-19
salgını, başta turizm olmak üzere birçok sektörü durma noktasına getirmiştir. Turizm endüstrisi içinde konaklama, ulaşım, yiyecek-içecek sektörü gibi turist rehberliği faaliyetleri de uzun dönemli kesintiye uğramıştır. Turist rehberleri uzun bir dönem boyunca turlara çıkamamış, ciddi anlamda gelir kaybına uğramıştır. Bu yüzden Türkiye’de neredeyse tüm üniversitelerde eğitim-öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü Turizm Rehberliği Bölümü öğrencilerinin de pandemi sürecinden etkilenerek mesleğin geleceğinden endişe duydukları düşünülmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı pandemi sürecinin Turizm Rehberliği öğrencilerinin kariyer planı üzerinde etkili olup olmadığını değerlendirmektir. Araştırmada konuyla ilgili derin bilgi sağlamak amacıyla nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla literatür taramasıyla elde edilen çalışmalara içerik analizi yapılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formları Google form aracılığı ile Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nde dört yıllık turizm rehberliği lisans eğitimi alan öğrencilere ulaştırılmıştır. Görüşmeye katılan 44 öğrenciden elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. İçerik analizi sonucunda öz değerlendirme, mesleği tanıma, kariyer planını oluşturma ve pandemi etkisinde mesleki düşünceler ana temaları ve bunlara bağlı alt temalar oluşturulmuştur. Analiz sonucunda 26 kişinin (%59) bilinçli olarak Turizm Rehberliği Bölümü’nü tercih ettiği, 11 kişinin (%25) sınav puanına bağlı olarak tercih ettiği
tespit edilmiştir. 31 kişi (%70,5) lisansüstü eğitime devam edeceğini belirtmiştir. Katılımcılardan 30’u (%68) pandemi sürecinin mesleği yapma fikrini değiştirmediğini, 10’u
(%23) kararsız kaldığını, 4’ü (%9) mesleği yapmaktan vazgeçtiğini ifade etmiştir. Mesleğe
yönelik öz değerlendirme sonucunda alt temalar olarak sosyallik, iletişim yeteneği, bilgi
donanımı, yabancı dil bilgisi başta olmak üzere olumlu ve yabancı dil bilgisi yetersizliği, kişilik özellikleri ve bilgi eksikliği ilk sıralarda olmak üzere olumsuz özellikler ortaya çıkmıştır. Mesleği tanıma temasında ise turist rehberliği mesleğinin seyahat imkânı sunması, gelir getirici özelliğinin olması ve farklı kültürleri tanıma imkânı ile sezonluk olması, özel yaşamı gölgelemesi ve fiziksel güç gerektirmesi alt temaları ortaya çıkmıştır. Katılımcıların %50’si pandemi sürecinin turist rehberliğine yönelik düşüncelerini olumsuz etkilediğini belirtirken, %29,5 ‘i kesinlikle etkilemediğini hala rehberlik yapmak istediklerini, %20,5’i kararsız olduklarını belirtmiştir. Ayrıca mesleğin sezonluk olmasının yanında, kriz dönemlerinden kolay etkilenmesi de çoğunluk tarafından ifade edilmiştir. Katılımcıların yarıya yakını pandemi sürecinden sonra mesleğin icrasının eski performansına geri döneceği görüşündedir.