Divan şairlerinin meydan okumaları ve kendi şiirlerine nazire istekleri

Abstract

Bir şairin başka bir şairin şiirini model alıp aynı vezin, kafiye veya redifte yeni bir şiir ortaya koyma şeklinde tanımlanan nazirenin; eğitim faaliyeti, şiir geleneğinin devamlılığını sağlama ve şairleri yetiştiren okul olması gibi işlevleri de vardır. Öte yandan, edebî kişiliklerini ispat etme, zemin şiiri geçme, meydan okumalara cevap verme, dostlarının şiirlerine cevap verme gibi şairleri nazire yazmaya iten çeşitli sebepler vardır. Bu çalışmanın temelini ise şairlerin kendi şiirlerine nazire yazılması için yaptıkları çağrılar oluşturmaktadır. Divan şairleri, yeni bir söylem bulduklarını ifade ederek şiirlerine çeşitli şekillerde nazire yazılmasını isterler. Bu istekler, üstünlük iddiaları içeren meydan okumalar ve genel istekler olarak iki ana başlıkta incelenmiştir. Genel istekler başlığı da dostane çağrılar ile belli bir şairden doğrudan nazire isteme şeklinde iki alt başlıkta incelenmiştir. İlk örneklerine XVI. yüzyılda rastlanan bu tip söylemlerin özellikle XVIII. yüzyılda nicelik olarak zirveye ulaştığı hatta aynı dönemde bazı muhitlerde gelenek haline hâline gelerek XIX. yüzyıla kadar devam ettiği söylenebilir.

Imitatio is defined as a model of poetry of another poet and a new poem in the same vein, rhyme, or redifiction; educational activities, ensuring the continuity of the tradition of poetry and being a school that educates poets. On the other hand, poets have a variety of factors that lead them to write imitatio, such as proving their literary personality, passing on groundbreaking poetry, challenging answers, and responding to the poetry of their friends. The essence of this work is the call of poets to write imitatio in their own poetry. Divan poets requests to write imitatio in different forms from other poets to their poems by expressing when they have found a new discourse. These requests have been examined in two main themes as challenges with claims of superiority and general demands. The general requests are examined in two sub-chapters, namely the request of a friend and the direct request of a imitatio from a certain poet. It can be said that these types of discourses, which were seen first in the XVIth century, reach peak especially in the XVIIIth century, and even they became traditions in the same period in some places and continued until the XIXth century.