Medreselerin doğuşu ve Kudüs’ten yedi asırlık bir örnek: Salâhiyye medresesi

Abstract

Salâhiyye Medresesi, inşası 12. yüzyılın sonlarına rastlayan, adını kurucusu Selahaddin Eyyubi’den alan ve onun İslam coğrafyasının farklı bölgelerinden davet ettiği önemli müderrisler aracılığıyla dini ilimlerin yanı sıra farklı ilimlerin de okutulduğu bir medrese olarak, yedi yüz yıla yakın süreyle hizmet vermiştir. el-Beldetü’l Kadîme’nin giriş kapılarından olan el-Esbât’a yirmi metre mesafedeki bu eğitim kurumu, İngilizlerce 1917 yılında Hıristiyan din adamlarına tahsis edilerek kilise, okul ve kütüphane olarak kullanılmaya başlandığı tarihe kadar Osmanlı döneminde geliştirilerek bir külliye şeklinde hizmet vermeye devam etmiştir. Bu araştırmada, eğitim olgusunun toplumların devamlılığı açısından taşıdığı değer ve bir eğitim kurumu olarak okulun ortaya çıkışına kısa bir girişten sonra, İslam kültürüne ait özgün eğitim kurumları olan medreselerin ortaya çıkış sürecine değinilmiştir. Sonrasında, İslam’ın kutsiyet atfettiği şehirlerden Kudüs’te yer alan Salâhiyye Medresesi’nin inşa süreci, kurulduğu yer, isimlendirilmesi, açılış ve gelişimi, yönetimsel yapısı, vakıf olarak barındırdığı hususlar, okutulan ilimler, bünyesinde ders veren müderrisler, ünlü talebeleri ve icazetlendirme gibi hususlara değinilmektedir.